Son yıllarda hayat boyu öğrenme faaliyetlerine verilen önem, bu alanda yapılan faaliyet sayısını artırmıştır. Açılan kurslar ve verilen eğitim sayısında ciddi bir artış meydana gelmiştir. Millî Eğitim Bakanlığı, bünyesindeki yüzlerce Halk Eğitim Merkezi aracılığıyla birçok yaygın eğitim modülünde kurslar açmakta, bu kurslarda görev yapacak yeterli öğretmen bulunmadığı için, kadrosuz usta öğreticiler istihdam edilmektedir.

Kadrosuz usta öğreticiler, düzenli ve sürekli bir iş ilişkisi içinde istihdam edilmemekte, aksine geçici ve belirsiz sürelerle ders ücreti karşılığı çalıştırılmaktadır. Ücretli izin hakkından yoksundurlar; doğum, hastalık ve yakınlarının ölümünde bile ücretli izin kullanamamaktadır. Sigortaları 30 iş günü üzerinden yatırılmasına rağmen, ücretleri 20 ila 23 iş günü üzerinden ek ders esasları kapsamında ödenmektedir. Ek ders ücretleri ile sigorta primleri arasındaki orantısızlık nedeniyle asgari ücretin altında ücret alan kadrosuz usta öğreticiler, bazı bölgelerde ise kurs için yer temini, temizlik ve ısınma sorunları dâhil bütün problemlerini kendi imkânlarıyla çözmektedir.

Millî Eğitim Bakanlığı’nın yaygın öğretim faaliyetlerinin büyük bir bölümünde yararlandığı insan kaynağı olarak kadrosuz usta öğreticilerin ya İş Kanunu’na tabi işçi statüsünde veya 657 sayılı Kanun’un 4. maddesine göre ifade edilen statülerden herhangi biri ile ilişkilendirilmesi gerekirken, statülerine ilişkin belirsizlik nedeniyle uzun yıllardır mağduriyet yaşamaktadır.

Devlet memurları kanununun 4. maddesinde, kamu kurumlarında personelin 4/A, 4/B, 4/C ve 4/D şeklinde istihdam edilebileceği belirtilmektedir. Yine aynı kanunun 5. maddesinde, ‘kamu kurumlarında söz konusu dört istihdam şekli dışında personel çalıştırılamayacağı’ hükmü yer almaktadır. Kadrosuz usta öğreticiler, kanunun bu hükmüne rağmen belirsiz bir statüde kamu hizmetinde çalıştırılmaktadır.

Yargıtay’ın, kadrosuz usta öğreticilerin statü hukukuna tabi olduğuna ilişkin hükümlerine karşın Millî Eğitim Bakanlığı başta olmak üzere, kamu kurumları nezdinde bu kesime yönelik statü belirsizliği devam etmektedir.

Çalışma hukukundan kaynaklanan haklarını alamayan kadrosuz usta öğreticiler, birçok ekonomik, sosyal ve psikolojik sorunla baş başa bırakılmıştır. Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı kurumlarda yaklaşık 30 yıldır çalıştırılan kadrosuz usta öğreticiler, statülerinin belirlenmemesi ve çalışma şartlarının iyileştirilmesi yönünde herhangi bir gelişme olmaması nedeniyle ciddi hak kayıpları yaşamaktadır.

Anayasada yer alan kamu hizmetlerinin kamu görevlileri eliyle yürütülmesi gerektiği ilkesi gereği, kadrosuz usta öğreticilerin de mutlak surette taşeron işçilere kadro verilmesi çalışmaları çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir.