Hem eşini hem babasını kaybetmiş kadınların iki ölüm maaşı alma uygulaması 2008’de değişti. Ancak başka şartlarda kadınlar çift maaş alabiliyor.
Bundan 5 yıl önce eşimi kaybettim. SSK'dan kendi adıma emekliyim. Babam da SSK'dan emekli idi, vefat etti. Babamdan ayrıca SSK maaşı bağlanabilir mi? Münevver ÇERÇİ

Sosyal güvenlik mevzuatımız vefat eden sigortalıların geride kalan eş ve çocuklarını koruyan düzenlemeler içeriyor. Bunların önemli bölümünü ise eşlere ödenen ölüm maaşı ile çocuklara ödenen yetim maaşı oluşturuyor. Eşi vefat eden kişinin erkek ya da kadın olmasına bakılmaksızın belli şartlarda maaş hakkı var. Burada ölüm maaşında kişinin sadece evli olup olmadığına bakılıyor. Yani emekli ya da çalışıyor olması maaş almasını engellemiyor. Kız evlatlarının anne veya babadan yetim maaşı alabilmeleri için de bazı şartlar var. Bunlar, evli olmamak, kendi adına sigortalı çalışıyor olmamak ve yine kendi çalışmalarından dolayı emekli aylığı almıyor olmak. Eşinizin ölümünden dolayı evli olmasanız da, kendi emekliliğinizden ötürü babanızdan ya da annenizden ölüm aylığı alamazsınız. Ölmüş olan eşinizden dolayı eğer bağlanmış ya da bağlanacak ölüm aylığı varsa onu alabilirsiniz. Peki hangi şartlarda çift maaş oluyor, ona da bakalım... Kocası ölen kadına; kocasının sigortalılık süresi uygunsa, kadının geliri olup olmadığına bakılmaksızın aylık bağlanıyor. Yetim kalan kız çocuklarına evlenmedikleri ve çalışmadıkları sürece, erkek çocuklara da öğrenci oldukları sürece (25 yaşa kadar) maaş ödeniyor. En çok merak edilen mesele, bir kadının hem ölen kocasından hem de ölen babasından iki maaş alıp alamayacağı. Bu durum 2008 yılı öncesinde farklı kurumlar olmak şartıyla geçerli oluyordu. Ancak 2008 ile birlikte çift maaşın önü de kapanmış oldu. Yine de ölüm tarihine göre bazı durumlarda çift maaş ödeniyor.

KİMLER YARARLANIYOR
? Kocası ölen bir kadın eğer emekli ise hem kendi emekli maaşını hem de kocasından kalanı maaşı alabiliyor. Yani çift maaş alır.
? Dul kadın çalışabilir. Hem kocasından hem de sigortalı olarak çalıştığı yerden maaş alır ve şartlar oluşursa emekli de olur.
? Kız çocuk çalışmıyorsa, ölen anne babasından aylık alıyor.
? Kız çocuk çalışmaya başlarsa, SSK ya da Bağ-Kur'dan bağlanan aylık kesiliyor.
? Emekli Sandığı'ndan bağlanan aylık ise kız çocuğu SSK'lı ya da Bağ-Kur'lu olarak çalışıyorsa, kesilmiyor. Memur olursa kesiliyor.
? Çalışmayan bekâr kız çocuğunun da çift maaş alma imkânı var. 1 Ekim 2008'den itibaren, yetim kız çocuğu ölen anne ve babasından iki maaş alabilir. Yüksek olanın tamamı, diğerinin ise yarısını alıyor.
Evlenince maaşı kesiliyor.
? 1 Ekim 2008'de 5510 sayılı yasa yürürlüğe girmeden önce, dul kalan ve çalışmayan kadına kurumlar (SSK, Bağ- Kur, Emekli Sandığı) farklı olmak şartıyla, eşten ve babadan aylık veriliyordu. 1 Ekim 2008'den sonra çift maaş kalktı.

ORAN YÜZDE 50'YE GERİLİYOR
¦ Bağ-Kurlu olan erkek SSK'lı eşi vefat ederse eşinin de maaşını alabilir mi?

Eşlerden birisi vefat ettiğinde diğer eş ölüm maaşı alıyor. Bu maaş sadece kadınlara veriliyor gibi bir anlayış var. Oysa eşi ölen bir erkek de eşinin maaşını alabilir.
Eşten maaş almak için emekli olmak ya da çalışıyor olmak fark etmiyor. Her iki durumda da eşin maaşı alınıyor. Ancak emekli ya da çalışıyor durumdaysanız alacağınız maaşın oranı yüzde 75'den yüzde 50'ye düşüyor.

YÜKSEK MAAŞ AVANTAJI
1971 doğumluyum.
1991 yılında Bağ-Kur ödemem başladı. 1993 yılında SSK'lı olarak çalışmaya başladım.
Yaklaşık 8 bin günüm var. Günü dolanlar sigortalı çalışırlarsa emekli maaşı düşer diye bir iddia var. Doğru mu? Ali KARABACAK Emekli maaşının hesaplanması ile ilgili yöntemleri bu köşeden zaman zaman anlatıyorum.mekli maaşı hesaplanırken sizin ilk aldığınız ücretten son aldığınız ücrete kadar tüm kazançlarınız dikkate alınıyor.
Ayrıca üç ayrı dönem için üç ayrı hesap yapılıyor. Bu yüzden ne kadar çok kazanç bildirirseniz emekli maaşınız da o kadar artar. Asgari ücretle çalışan birisinin emekli maaşı düşük olurken yüksek maaş alan birisi ise emekli aylığında avantajlı oluyor. Bu yüzden gününüz dolduktan sonra yaş beklerken çalışanlar eğer asgari ücretten gösterilmiyorlarsa emekli maaşları artacaktır. Bu tür algılarla insanları sigortasız çalışmaya yönlendiriyorlar. Hiçbir şekilde sigortasız çalışmaya razı olmayın. Sigortasız çalışırsanız birçok sıkıntı yaşarsınız..

Kaynak : Yeni Asır