Seçim barajı partiler için yüzde 7, ittifaklar için yüzde 14 olacak

AK Parti'nin üzerinde çalıştığı Siyasi Partiler ve Seçim Yasası taslağı çalışmalarında sona gelindi. Seçim barajıyla ilgili de önemli ölçüde yol haritası belirlendi. Taslak yasalaşırsa partiler için ülke genelinde seçim barajı yüzde 7'ye düşerken, ittifaklar için seçim barajı yüzde 14'e yükselecek.

Sabah'tan Eda Işık'ın haberine göre; AK Parti'nin, Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı başkanlığında üzerinde bir süredir çalıştığı Siyasi Partiler ve Seçim Yasası taslağında sona gelindi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile geçtiğimiz günlerde iki defa bir araya gelen komisyon, hazırladığı taslağa son şeklini verdi. Taslakta en dikkat çeken düzenleme ise seçim barajları ile ilgili son dakika gelişmeleri oldu. İşte ayrıntılar;

SEÇİM BARAJI DÜŞÜRÜLECEK, TBMM'NİN TEMSİL KABİLİYETİ ARTACAK

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçilmesiyle ittifakların önü de açılmıştı. Taslakta hem ittifak hem de ülke genelindeki seçim barajlarında değişiklik öngörülüyor. Seçim barajının yüzde 5 ve yüzde 7 olarak belirlenmesi üzerinde çalışıldı. İster ittifak içinde, ister tek başına bir parti için seçim barajının yüzde 7 olması görüşü ağırlık kazandı.

SEÇİME TEK BAŞINA GİREN PARTİLER İÇİN YÜZDE 7, İTTİFAKLA GİRENLER İÇİN YÜZDE 14

Taslak yasalaşırsa partiler için ülke genelinde seçim barajı yüzde 7'ye düşerken, ittifaklar için seçim barajı yüzde 14'e yükselecek. Taslakta bir diğer önemli düzenleme ise hakimlerden oluşan il ve ilçe seçim kurulları başkanlarında kıdemli olma şartının kaldırılması. Düzenleme ile Yüksek Seçim Kurulu, kıdem gözetmeksizin il ve ilçe seçim kurulu başkanlığına istediği hakimi atayabilecek.

DAR BÖLGE VE DARALTILMIŞ BÖLGEDEN VAZGEÇİLDİ

Komisyon daha önce pek çok defa gündeme gelen dar ve daraltılmış bölge seçim sistemini ele aldı. Ancak bundan vazgeçildi. 100 milletvekilinin nispi temsil ile değil de Türkiye seçim çevresinden seçilmesini içeren 'Türkiye milletvekilliği' de rafa kalktı. AK Parti'de hülle vekil transferine ilişkin bir düzenleme de düşünülmüyor. AK Parti, iki hafta içerisinde taslağı Merkez Yürütme Kurulu toplantısında ele alacak. Ardından taslak için MHP'den görüş alınacak. Düzenlemenin mart ayında Meclis'e gelmesi ve yasalaşması bekleniyor.

Seçim ve siyasi partiler kanunundaki tüm son dakika çalışmaları MHP ile görüşülüyor. Konuyla ilgili daha önce de gündeme gelen birçok madde olmuş ve SABAH okurları bu detayları ilk öğrenen kitle olmuştu. Buna göre;

AK Parti'nin seçim yasalarında yapılacak değişiklik ile ilgili oluşturduğu komisyon çalışmalarını tamamladı ve alternatifli tekliflerini Başkan Erdoğan'a sundu.

Yapılan değerlendirme ve tartışmalardan sonra Erdoğan'ın talimatları doğrultusunda teklife son şekli verildi. AK Parti bu metni MHP ile de paylaşacak. İki partinin kurmayları bir araya gelerek ortak bir çalışma yaparak ortak bir metin ortaya çıkartılmaya çalışılacak. Metin daha sonra TBMM Başkanlığına sunulacak. Bahar aylarında metnin Meclis'e sunulacak hale gelmesi bekleniyor.

SEÇİM BARAJI TEK PARTİ İÇİN YÜZDE 7: Türkiye, uygulanmaya başlanan ilk günden bu yana yüzde10'luk seçim barajını tartışıyor. Sürekli kaldırılması veya indirilmesi gündeme geliyor. AK Parti'nin paketinde en önemli değişikliklerden biri bu olacak. Teklifte baraj yüzde 7'ye düşürülüyor. Bu düzenleme sonrasında bazı partilerin tek başına seçime girmesi mümkün olacak. İttifaklar için özel bir baraj konusunun ise MHP ile yapılan toplantılardan gündeme gelebileceği belirtiliyordu. Bu da böylece netlemiş ve yüzde 14 olarak şekillenmiş oldu.

TERÖRE DESTEK VEREN SİYASİ PARTİLER HAZİNE YARDIMI ALAMAYACAK: HDP gibi terörle ve örgütlerle arasına mesafe koymayan, adeta terör örgütlerinin sözcülüğüne soyunan partilerin devletten aldıkları yardımla bunları yapmaları kamu vicdanını rahatsız ediyor. Mevcut sistemde bir partinin hazine yardımının kesilmesi için Anayasa Mahkemesine (AYM) kapatma davası açılması ve mahkemenin bu yönde karar vermesi gerekiyor.

Yapılacak düzenleme ile bu sürece gerek kalmayacak. Siyasi partiler yasasında yapılacak değişiklikle terör örgütleriyle bağlantısı olan partilerin hazine yardımından yararlanmasını engelleyecek.

MİLLETVEKİLİNİN İSTİFASI: Bir siyasi partinin seçime girmesi için ödünç milletvekili verilmesi için etik ve ahlak dışı yöntemlere başvurulmasının önüne geçilmesi için seçime girmede TBMM'de grubu bulunma kriterinin kaldırılması tartışıldı. Ancak AK Parti bundan vazgeçti. Böyle bir düzenleme yerine yeni bir sisteme geçilecek. TBMM Başkanlığı Divanı üyelikleri yani TBMM Başkanvekili, idare amiri ve katip üyelikler ile komisyon üyelikleri partilerin Meclis'teki sandalye sayısına göre dağıtılıyor. Bir partiden milletvekilleri istifa ettiğinde divandaki ve komisyonlardaki temsili düşüyor. Yapılacak düzenleme ile bunun önüne geçilecek.

Partilerin seçimde çıkardıkları milletvekili sayısı baz alınarak divan ve komisyon üyelikleri belirlenecek. Bu dönem sonuna kadar devam edecek. yani bir partinin yarısı bile istifa etse divan üyelikleri ile komisyon üyeliklerinin sayısında bir değişiklik olmayacak. Yeni kurulan partiler divan ve komisyonlarda temsili mümkün olmayacak.

SEÇİM ÇEVRESİ SAYISI ARTABİLİR: Dar ve daraltılmış bölge uygulaması düşünülmüyor. Bunun yerine büyük şehirlerdeki seçim çevrelerinin sayısı arttırılacak, vatandaşların seçtiği milletvekillerini tanıması sağlanacak.

SEÇİM KURULU BAŞKANLIĞI: Seçim kurulu başkanlarının en kıdemli hakimden oluşması hükmü kaldırılacak. Kurul başkanlarını atama yetkisi YSK'ya bırakılacak.

TÜRKİYE MİLLETVEKİLLİĞİ: Türkiye milletvekilliği benzeri bir uygulama getirilmesi düşünülmüştü ancak parti içinden de bazı kaygılar iletilince bundan vazgeçildi.

MUHTARLIK SEÇİMİ AYRILIYOR: Yerel seçimlerde belediye başkanlıkları ve belediye, il yönetim organlarının seçimi nedeniyle vatandaşın önüne birden fazla sandık konuluyor. İşin içine bir de muhtarlık seçimi girince büyük sıkıntı yaşanıyor.

Bu nedenle muhtarlık seçimlerinin yerel seçimlerden ayrılması gündeme geldi. Bu Anayasa değişikliğini gerektirdiği için AK Parti, muhalefete öneri götürecek.

Sıcak bakılması halinde mevcut muhtarların hak kaybı olmaması için ilk muhtarlık seçimi yerel seçimlerden bir ay sonra yapılacak.