Güneydoğu’daki illerin birbirine benzer sonuçlar içeren 2020 Yılı Eğitim Denetim Raporları, MEB Teftiş Kurulu'na ulaştı. Şanlıurfa raporu, çarpıcı sonuçlarıyla dikkat çekti. İlkokul, ortaokul ve lisede olması gereken 44 bin 761'i kız olmak üzere 86 bin 121 öğrenci, “Maddi yetersizlik, evlilik, kızları okutmama, mevsimlik işçi…” gibi nedenlerle okulu terk etmiş.

Milli Eğitim Bakanlığı'nın 81 ilde maarif müfettişlerine her yıl yaptırdığı ve sonuçları sır gibi saklanan “2020 Yılı Denetim Raporları” tamamlandı. Güneydoğu’da ilkokul, ortaokul ve ortaöğretimde, “Evlilik, mevsimlik işçilik, ailelerin kızları okutmak istememesi, Suriyeli, Afgan ve Iraklı mültecilerin sürekli ülke içinde göçmesi” gibi nedenlerle, yüz binlerce öğrencinin okulu terk ettiği saptandı. Bölgede, kayıtlı 1 milyon öğrencinin okula gitmediği düşünülüyor.

300 SAYFALIK RAPOR

Teftiş Kurulu Başkanı Atıf Ala’ ya da sunulan raporlardan 2020 yılı Şanlıurfa Denetim Raporu dikkat çekti. Barış Pınarı ve Zeytin Dalı Operasyonu'nun eğitime etkileri de raporda yer aldı. Şanlıurfa Milli Eğitim Müdürlüğü de dahil, 13 ilçe ve 2 bin 288 okul denetlendi. 587 bin 355 öğrenciyi kapsayan 2018, 2019 ve 2020 verileri karşılaştırmalı incelendi. 300 sayfalık rapordan bazı tespitler şöyle:

ERKEN EVLİLİKLER

“Okul terk nedenlerinin başta gelen sebeplerinin Suriyelilerin ayrılması, mevsimlik işçiler, göçebe yaşayanların çocuklarının eğitim dışına çıkması, ortaöğretim çağında erken evlenmelerden kaynaklandığı anlaşıldı. Şanlıurfa’da zorunlu eğitimde olması gereken 27 bin 750 ilkokul, 27 bin 123 ortaokul ve 31 bin 248 ortaöğretim öğrencisi okul dışında kaldı. E-okul sistemine hiç kaydı yapılmayan çocuklar olduğu saptandı.”

“Kızların Eğitimi Projesi kapsamında ev ziyaretleriyle, kızlar okula kazandırılmaya çalışılsa da yeterli sonuç elde edilemedi. Öğrenciler, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu kapsamında mahkeme kararları ile okula alınmaya çalışılıyor. Okul terkini önlemek için kurullar oluşturulmuş olsa bile, zorunlu eğitim çağında okula devam etmeyen/terk eden öğrenci sayısı her kademede arttı.”

OPERASYONLARDA TERK ETTİLER

Zeytin Dalı ve Barış Pınarı harekatlarının bölgedeki eğitime negatif etkilerine de dikkat çeken müfettişler, “Birecik ‘te operasyon döneminde okula gidemeyen bazı çocukların, bu nedenle okulu terk ettiği saptandı. Aileler zaten kızlarını okula göndermek istemiyor, erken yaşta evlendiriyor. İlçede, 3 yılda 5 bin 788 öğrenci okulu bıraktı.”

YETERLİ ÖNLEM ALINMADI

“Bu sonuçlarda, devamsızlık ve okul terki riski altındaki öğrencilere ilişkin yeterli önlemin alınmaması da etkili oldu. Okul öncesi, ilkokul ve ortaöğretimde devamı sağlanamayan öğrencilerle ilgili gerekenlerin yapılmadığı tespit edildi.” “İlkokul, ortaokul ve lisede 2018 ve 2019’da binlerce öğrenci sınıf tekrarına kalmasına rağmen Covid-19 nedeniyle 2020’de tüm öğrenciler sınıflarını otomatik geçti. Böylece 2020’de ‘başarısızlık’ nedeniyle sınıf tekrarına kalan öğrenci sayısı ‘Sıfır’ oldu.”

SURiYELi AFGANLI IRAKLI…

– Birecik'te Suriyeli öğrencilerin evlenerek okulu bırakma sorunu var.

– Haliliye'de, Suriye, Irak ve Afganlılar 3 yıl önce yüzde 68 olan anaokulu okullaşmasını yüzde 29,5'a  indirdi.

– Siverek'te LGS'ye giren öğrencilerin yüzde 97'si sınavı kazanamıyor.

LGS BAŞARISI YÜZDE 4,5

– Şanlıurfa'da bin 46 öğretmen açığı var.

– LGS başarısı yüzde 4,5'lere indi.

– YKS'yi 3 yıl önce 100 öğrenciden 24,6'sı kazanıyordu.

– YKS'yi kazanan öğrenci oranı 3 yılda yüzde 11'lere düştü.

3 ÖĞRENCi SINAV KAZANABiLDi

– Harran'da 100 öğrenciden 58.4'ü liseye gitmedi.

– Harran'da ortaöğretim okullaşma yüzde 41,6'da kaldı.

– LGS 2020'yi 769 öğrenciden, 3'ü kazandı.

– 2019'daki 17 milyon TL'lik ödenek, 10 milyon TL'ye indi. O da, bitti.

EĞİTİMİN VİRAN ŞEHRİ

– Viranşehir'de lisede kayıtlı 100 öğrenciden 34’ü hiç okula gitmedi.

– 3 yıl içinde 14 bin 412 öğrenci okulu tamamen bıraktı.

– 2020’de 2 bin 632’si kız 5 bin 979 öğrenci okulu terk etti.

– Ev ev dolaşılıp, 350 öğrenci okula iknayla kazandırıldı.

– 100 öğrenciden 89.6’sı LGS’ yi, 88’i YKS' yi kazanamadı.

ÖZEL OKULLAR BATTI

“Şanlıurfa'daki 111 özel öğretim kurumundan 2019'da 19'u batarken, 12'si devredildi ve 3’ü de nakledildi. 2020’de açılan 21 özel okuldan 14'ü kapandı. 17'si satıldı ve 7’si nakledildi yani başka okulla birleştirildi.”

BEDAVA KURSA GİTMİYORLAR

“MEB'in açtığı destekleme ve yetiştirme kurslarına talep, ciddi şekilde azaldı. 2020'de ortaokul öğrencilerinin yüzde 23.5'i kurslara katılırken, liselilerin yüzde 16.3'ü katıldı. Kurslara katılım 3 yılda ortalama yüzde 43'ten yüzde 21'e geriledi.”

KAÇIŞ YOLU AÇIK LİSE

“Evlilik/çalışma gibi nedenlerle 2018’de 2 bin 43 öğrenci, 2019’da 2 bin 79 öğrenci, 2020’de bin 796 öğrenci olmak üzere ilde toplam 5 bin 918 öğrenci açık liseye gitti. Bazı ilçelerde üniversite kazanma oranı yüzde 4.5'e kadar düştü.”

Sultan Uçar - Sözcü