İSMAİL SAYMAZ
İSTANBUL - Lokman, Adem ve Yusuf İncili kardeşler, 2001 yılında Küçükköy'de kot taşlama atölyesinde işe girdi. Kardeşlerin işe girmesine, kendisi de kot taşlayan dayıları Osman Gıdak yardım etmişti. En az iki yılları, kot beyazlatmak için püskürttükleri kumun içinde geçti. Yusuf, 2004 yılında, 20 yaşında öldüğünde 'silikozis' nedir, bilinmiyordu. Sonra Lokman, Adem ve dayıları Osman'ın da aynı hastalığa tutulduğu ortaya çıktı. Lokman, genç yaşta malulen emeklili olup köye döndü. Adem de malulen emekliğe uğraşıyordu ki, 2 Aralık'ta öldü.
Üç kardeşi 2001 yılında Çorum'dan İstanbul'a sürükleyen, işsizlikti. Dayıları Osman Gıdak, 1999 yılından beri kot taşlama atölyesinde işçiydi. Adem 2001 yılında, gelir gelmez, dayısının çalıştığı Öztürk Rodeo'da işe girdi. Ertesi yıl ağabeyi Lokman ve kardeşi Yusuf, başka bir atölyede işe başladı. Lokman ve Yusuf, Aralık 2003'te ayrılırken, Adem ve dayısı Osman, 2005 yılına dek çalıştı. Yusuf, 2004'te askerdeyken hastalandı. Öldüğünde, 20 yaşındaydı. Ölüm nedeni olarak, 'zatürree' yazıldı. Oysa belirtiler, silikozis hastalığı yönündeydi. Fakat silikozis o zaman tam olarak bilinmiyordu.
Bir yıl sonra Lokman ve Adem ile dayıları Osman'ın silikozise yakalandıkları tespit edildi. Malulen emekli olan 31 yaşındaki Lokman, eşi ve iki çocuğuyla köyüne döndü. 29 yaşındaki Adem, anne ve babasıyla Ankara'ya yerleşti. İşsizlik yüzünden eşi evi terk etti. Adem, boşanmak istemiyordu. Bir yandan malulen emekli olmak için evrak göndermiş, haber bekliyordu. Fakat silikozis galip geldi. Adem, 10 gün tedavi gördüğü Fatih Üniversitesi Hastanesi'nde 2 Aralık'ta öldü.

Hasta, yoksul, çaresiz İki kardeşini silikozise kurban veren ağabey Lokman, şimdi köyünde 500 YTL emekli maaşıyla geçimini sağlıyor. 38 yaşındaki dayısı Osman, hâlâ İstanbul'da. İş bulamıyor. Kirası 400 YTL. Yokluk içinde üç çocuğunu okutmaya çalışırken, kendisi için tek isteği, solunum için gerekli tüpü temin edebilmek.
Kot Taşlama İşçileriyle Dayanışma Komitesi'ne göre yaklaşık 4 bin silikozis hastası kot işçisi var. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İstanbul Meslek Hastalıkları Hastanesi ve Bursa Verem Savaş Derneği'nin başlattığı 'Kot kumlama yapılan işyerlerinde çalışma koşulları ve silikozis sıklığını araştırma projesi' kapsamında 15 işyerinde 93 işçi üzerinde araştırma yapıldı. 85 işçiye yapılan akciğer radyografisinden yüzde 38.8'inde ölümcül silikozis bulgusu saptandı. Kot beyazlatmada büyük firmaların terk ettiği yöntem, taşeron iş yapan küçük işletmelerde hâlâ kullanılıyor.
Kot taşlama, kotların beyazlatılması için kumun, kuru hava kompresörleriyle kotların yüzeyine tutularak aşındırılması işlemine verilen ad. Bu uygulamada solunan tozlar akciğerde silikozis hastalığına yol açıyor. Akciğer kan ve lenf damarlarında çekilmeler ve şekil bozukluklarının oluşmasına neden olan hastalığın tedavisi yok.
radikal