Daire başkanı ve üstü kadrolara atanan personelin görevden alınmasında yaşanan yargısal sorunları ortadan kaldırmak, bakanları görevden alma konusunda rahatlatmak ve personelin uzun bir süre mali haklarını almayı sağlayarak mağduriyetini azaltmak için 15/04/2015 tarihinde 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ek 18 inci madde eklenmişti. Bu maddenin uygulamasında birçok sorun ortaya çıktığı için Devlet Personel Başkanlığı vermiş olduğu görüşlerle sorunu çözmeye çalışmıştır. Biz de bu görüşler doğrultusunda konuyu açıklamaya çalışacağız.

Görevden alınan daire başkanları hangi kadroya atanacak?

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 18 inci maddesi kapsamında, üç yıl ve üzeri daire başkanı kadrosunda görev yapanlardan görevden alınanlar hangi kadrolara atanacak

375 sayılı KHK'nin ek 18 inci maddesinde yer alan hükümlere göre sadece müfettiş ve uzman kadrolarının Devlet Memurları Kanununun 36A/-11 maddesinde sayılan unvanlardan olması nedeniyle toplamda üç yıl ve üzeri daire başkanı kadrosunda görev yapanların öncelikle boş bulunan müfettiş kadrolarına, boş müfettişlik kadrosu bulunmaması halinde ek 18 inci maddeye göre ihdas edilmiş sayılan müfettiş veya uzman kadrolarına, üç yıldan az görev yapanların ise mezkur hükme göre ihdas edilmiş sayılan araştırmacı pozisyonlarına atanması gerekmektedir.

3000 ek göstergeli daire başkanlığında geçirilen süreler dikkate alınır mı?

* 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen üç yıllık süre şartına ilişkin olarak, 3600 ek gösterge tanınmış daire başkanlığı kadrolarında geçen hizmetlerin hesabında söz konusu daire başkanlıklarına 3000 ek gösterge tanınmış olan zamanlardaki hizmetlerin de değerlendirilmesi gerekir mi?

375 sayılı KHK'nin ek 18 inci maddesinde yer alan hükümlere göre işlem anı itibarıyla yönetici kadrosuna tanınan ek gösterge rakamının Kanunda belirtilen sınırlar dahilinde olması ve bu kadrolarda toplamda üç yıl ve üzeri görev yapılmış olması şartlarının sağlanmasının yeterli olacağı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, bahsi geçen hükümdeki üç yıl ifadesi kapsamında 3600 ek gösterge tanınmış daire başkanlığı kadrolarında geçen hizmetlerin hesabında söz konusu daire başkanlıklarına 3000 ek gösterge tanınmış olan zamanlardaki hizmetlerin de değerlendirilmesi gerekmektedir.

Görevden almalarda hangi hallerde bakanlık müşaviri kadrosu ihdas edilebilir?

* Görevden alınan yönetici personelin, boş bakanlık müşaviri kadrosu bulunması durumunda 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 18 inci maddesi hükmü gereği şahsa bağlı bakanlık müşaviri kadroları ihdas edilerek atanması mümkün müdür?

375 sayılı KHK'nin ek 18 inci maddesinde yer alan hükümlere göre görevden alınan yönetici personelin, boş bakanlık müşaviri kadrosu bulunması durumunda öncelikle bu kadroya atanması gerektiği, boş kadroların tükenmesi durumunda ise anılan hüküm gereği şahsa bağlı bakanlık müşaviri kadroları ihdas edilmiş sayılacağı, uygun boş kadro bulunurken şahsa bağlı kadronun ihdas edilmiş sayılması mümkün değildir.

Görevden alınan daire başkanları iç denetçi kadrolarına atanabilir mi?

* İç denetçi kadroları, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 18 inci maddesinde hüküm altına alınan kariyer meslek kadroları kapsamında değerlendirilebilir mi?

375 sayılı KHK'nin ek 18 inci maddesinde yer alan hükümlere göre, iç denetçi kadrolarına kurumların denetim birimlerinde asgari beş yıl veya belirli mesleklerde sekiz yıl görev yapmış olanlar arasından iç denetçilik eğitimine katılmak suretiyle sertifika alanların bakanlıklar ve bağlı kuruluşlarda üst yöneticinin teklifi üzerine bakan onayı ile diğer kurumlarda üst yönetici onayı ile atama yapılacağı düzenlenmiş bulunmaktadır. Dolayısıyla, ek 18 inci maddede yer alan hükme göre, iç denetçi kadrolarına atanma kariyer mesleklere atanmadan tamfamen farklı olduğundan 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 18 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin bir numaralı alt bendindeki "mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri ve yeterlilikleri aynı veya benzer nitelik arz eden merkez teşkilatına ait kadro veya pozisyonlarda" ibaresi kapsamında değerlendirilemez.

Dava nedeniyle başka kadrolarda geçen süreler 3 yıllık sürede dikkate alınır mı?

* Dava sürecinde yöneticilik dışındaki görevlerde geçen süreler ile sıhhi izinde geçen süreler 375 sayılı KHK'nin ek 18 inci maddesinde hüküm altına alınan iki ve üç yıllık sürelerin kapsamında değerlendirilir mi?

İdari işlemdeki sakatlığın yetkili yargı organı tarafından saptanmasını sağlayan iptal kararı ile sakat işlemin iptal kararının tebliği tarihinden tesis edildiği tarihe kadar geriye yürüyecek biçimde ve genel etkili olarak hukuk düzeninden silinmesi gerektiği sonucu çıkmaktadır. Sakatlığı yargı organı tarafından tespit edilmiş bir işlemin hukuk düzeninde yeri olamayacağı için söz konusu işlem idare tarafından bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmalıdır. Ayrıca, iptal edilen işlem dolayısı ile kişilerin yaşadığı mahrumiyetlerin telafisi yoluna gidilmesi gerekmektedir. Görevden alınmaya ilişkin idari işlemin mahkeme kararıyla iptal edilmesiyle birlikte kişi. görevine iade edilmekte, görevi fiilen yürütmüş gibi mali hak kayıpları kendisine ödenmektedir.

Diğer taraftan, burada kişinin yöneticilik görevinden ayrı kalması, kendi iradesi dışında hukuksuzluğu mahkeme kararı ile tespit edilen bir işlem ile gerçekleşmektedir. Görevden alınmaya ilişkin idari işlemin mahkeme kararıyla iptal edilmesiyle birlikte kişi. görevine iade edilmekte, görevi fiilen yürütmüş gibi mali hak kayıpları kendisine ödenmekte, emeklilik açısından da bahse konu süreler için görevi başında kabul edilmektedir. Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, idarelerce tesis edilen ancak daha sonra mahkeme kararıyla iptal edilen görevden alma işlemi nedeniyle bahse konu kadrolar dışında geçen sürelerin, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 18 inci maddesinde geçen iki ve üç yıllık sürelerin hesabında dikkate alınması ve maddede geçen yöneticilik görevlerinde geçmiş gibi değerlendirilmesi gerekmektedir.

Ayrıca, hastalık izninde geçen sürelerin fiilen çalışılmış kabul edilerek bahse konu hükümde geçen üç yıllık sürenin hesabında değerlendirilmesi gerekmektedir.

İstifa edenler bu haklardan yararlanabilir mi?

375 sayılı KHK'nın ek 18 inci maddesi kapsamında olanlardan kendi isteğiyle görevden ayrılanlar bu maddede belirtilen haklardan yararlanamazlar.

Ahmet Ünlü