SORU: Engelli Emekliliğinde Engelli memurlar için 5510 sayılı Kanunda aranılan koşullarda (Malullük aylığından yararlanamayan memurlar en az onbeş yıldan beri sigortalı olursa ve bu sure içerisinde en az 3960 gün malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olursa yaşlılık aylığı bağlanabilmektedir.) denilmiştir. %40 üstü engellilerin tamamı bu haktan yararlanabilir mi. Yoksa yüzde oranı sınırlaması mı vardır. Yukarıdaki koşulları taşımak ve devlet memuriyetinden önce engelli olmak koşuluyla emeklilik hakkı elde edilirm?

CEVAP: 2008 yılı Ekim ayından sonra ilk kez engelli olarak memur olanların emeklilik şartlarını sorunuz özelinde değerlendirmekteyiz.

İlk kez memur olanlara 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Madde 25 ve 28 hükmü uygulanır.

Bu maddelerin ilgili fıkraları şu şekildedir:

"MADDE 25- Sigortalının veya işverenin talebi üzerine Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usülüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60'ını, (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60'ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı, malül sayılır."

"MADDE 28 - Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 25 inci maddenin ikinci fıkrasına göre malül sayılmayı gerektirecek derecede hastalığı veya engelliliği bulunan ve bu nedenle malüllük aylığından yararlanamayan sigortalılara, en az onbeş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır.

Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usülüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;

a) % 50 ila % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,

b) % 40 ila % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,

malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla ikinci fıkranın (a) bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bunlar 94 üncü madde hükümlerine göre kontrol muayenesine tabi tutulabilirler."

Bu fıkra hükümleri bağlamında;

1) İlk defa memur olmadan önce çalışma gücünün en az % 60 ını veya vazifesini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği SGK Sağlık Kurulu tespit ederse, bu engelli memur en az 15 YILDAN BERİ SİGORTALI olması ve en az 11 YIL HİZMETİ de olursa engelli memur olarak yaşlılık aylığı bağlanır.

2) ŞAYET, çalışma gücünün en az % 60 ını veya vazifesini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybetmemiş veya daha az oranlarda kaybetmişse bu defa sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı artırılıyor.

- Bu durumdaki engelli memurun engellilik oranı % 50 ila % 59 arasında ise en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,

- Engellilik oranı % 40 ila % 49 arasında ise en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,

Şartı aranmaktadır.

Sonuç olarak değerlendirmemiz; her % 40 oranındaki engelli memur 11 yıl HİZMET ve 15 yıldan beri sigortalılık koşulu ile verilmiş olan yaşlılık aylığından yararlanamaz.