Yenişafak Gazetesi köşe yazarlarından Ahmet Ünlü bugünkü yazısında yeni açıklanan ekonomi reform paketinde yer alan düzenlemelerin memurlar üzerinde etkilerini araştırdı.

Ünlü yazısında:

Cumhurbaşkanı tarafından yapılan açıklamada yer alan; "Kamu görevlileri, kadrolarına bağlı pozisyonları dışında, en fazla bir kurumun yönetim veya denetim kurullarında görev alabileceklerdir" ifadesini detaylı bir şekilde açıklamış ve önerilerimizi sunmuştuk. Ancak, kamuda yaşanan en ciddi sorunlardan bir tanesi de emekli sonrası emekli maaşı kesilmeden kamu görevi yürütenlerin durumudur.

Emekli maaşları kesilmeden kamuda çalışanların durumu masaya yatırılacak mı?

Kanunla verilen bir hak konusunda kimsenin ayıplanması veya kötü bir şey yapılıyormuş gibi algı oluşturulması doğru değildir. Dolayısıyla kanunların verdiği haklardan yararlanmaktan daha doğal bir durum olamaz. Önemli olan husus açık kapı bırakılmamasıdır.

Bu çerçevede, 5335 sayılı Kanun'un 30'uncu maddesine baktığımızda kimlere çifte maaş yani hem emekli maaşı hem de normal maaş ödemesi yapılacağı ile emekli olduktan sonra hangi hallerde tekrar göreve dönülebileceğini görmekteyiz. Buna göre emekli maaşı kesilmeden memur maaşı, kamu görevi maaşı veya özel sektörden maaş alacaklar tek tek sayılmıştır. Dolayısıyla kanundaki istisnalar oldukça genişlediğinden yeni dönemde kanundaki bu düzenlemenin tekrar gözden geçirilmesi ve daraltılması kaçınılmaz hale gelmiştir.

Diğer yandan istisnalar her geçen gün artarak devam etmektedir. Kanundaki istisnaları görenlerin talebi de artmaktadır. Yapılan değişikliği biraz açıklarsak konu daha iyi anlaşılacaktır. 5335 sayılı Kanun'da yapılan küçük bir değişiklikle Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'yle emeklilik veya yaşlılık aylığı kesilmeksizin çalıştırılma veya görev yapma hakkı verilenlerden Cumhurbaşkanı tarafından atanan veya görevlendirilenlerin emekli maaşı kesilmeksizin çalışabilecekleri hüküm altına alınmıştır.

Muhalefet partileri bu tür uygulamaları merkeze alarak başka taleplere zemin oluşturmakta ve iktidarı çıkmaza sokacak hamleler yapmaktadır. Bu nedenle 5335 sayılı Kanun'un 30'uncu maddesi yeniden gözden geçirilmelidir.

Bu durumun nasıl bir sonuca yol açtığını bir örnekle açıklayalım. 5335 sayılı Kanun'un 30'uncu maddesi gerekince bir kamu görevlisi hem kadro maaşı hem emekli maaşı hem de yönetim kurulu üyeliği maaşı alabilmektedir. Bu durum maalesef hem dedikodulara sebep olmakta hem de adalet duygusunu zedelemektedir.

İktisattaki en temel kurallardan birisi olan sınırsız insan ihtiyaçları dikkate alındığında bazı kamu görevlilerine ne kadar ücret verirseniz verin bunların hakkını ödeyemezsiniz. Çünkü, bunlar gece gündüz demeden çalışırlar, bunlarsız devlet çarkı dönmez ve bunlar olmadan işler yürümez. Ümit ederiz ki Ekonomi Reform Paketi'nin içerisine bu konu da alınarak adalet duygusu yeniden tesis edilir. Bunun kolay olmadığını biliyoruz ve bu öneriye karşı çıkacak çok etkili kesimler olacaktır. Zaten kritik reformların hiçbirisi acısız ve kolay olmamıştır. Ancak, acıların paylaşıldıkça azalacağı da unutulmamalıdır.

Nakil hakkı olmayan ya da kısıtlı memurların durumu ne olacak?
En düşük maaşı alan nakil hakkı olmayan üniversitelerdeki memurların durumuna da değinebilir misiniz? 13 senedir nakil olamayan memurlar var.

Farklı kurumlarda çalışan personel arasında becayiş yapılabilir mi?
Daha önce "Bütün yönleriyle devlet memurlarının becayişi hakkında bilinmesi gerekenler" başlıklı yazımızda nakil imkanı olmayan memurların sorununun becayişle nasıl çözülebileceğini açıklamıştık. Özellikle taşra teşkilatı olmayan kurumlar ile belediyelerde ve üniversitelerde göreve başlayan memurların adeta nakil hakkı bitmektedir. Yani bu kurumlar muvafakat vermediği sürece başka kurumlara nakil imkanı olmamaktadır. Mevcut mevzuata göre farklı kurumlarda görev yapan memurlar arasında becayiş imkanı da yoktur.

Nitekim 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun karşılıklı olarak yer değiştirmeyi düzenleyen 73'üncü maddesinde; "Aynı Kurumun başka başka yerlerde bulunan aynı sınıftaki memurları, karşılıklı olarak yer değiştirme suretiyle atanmalarını isteyebilirler. Bu isteğin yerine getirilmesi atamaya yetkili amirlerince uygun bulunmasına bağlıdır" hükmüne yer verilmiştir.

Bu hükümden de anlaşılacağı üzere, becayiş aynı kurumdaki aynı sınıfta çalışan personel arasında yapılabilmektedir. Dolayısıyla üniversiteler, belediyeler veya başka kurumlar arasında becayiş mümkün değildir.

Kurumlar arası becayişe imkan verecek düzenleme yapılabilir mi?
Kamuda çalışan personelin nakil sıkıntısını giderecek en önemli iyileştirme kurumlar arası becayişe imkan verecek kanuni düzenleme yapılmasıdır. Böyle bir imkanın olması halinde taşra teşkilatı olmayıp da eş durumu nedeniyle nakil yapamayan birçok personelin sıkıntısı ortadan kalkacaktır. Becayiş kararı atamaya yetkili amirlerin takdirinde olduğu için hiçbir sıkıntı da çıkmayacaktır ve personelin yaşamak zorunda olduğu büyük bir sıkıntı ortadan kalkacaktır. Kurumlar arası becayişe imkan tanınması halinde bu işin Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın koordinasyonunda yapılması en doğru yol olacaktır. Önemli olan husus kriterlerin sağlam belirlenmesidir. Ümit ederiz ki hiçbir maliyeti olmayan böyle bir düzenlemeye imza atılarak birçok sorun kendiliğinden çözülür.

Bu konunun çözümü için 657 sayılı Kanun'un 73'üncü maddesinde küçük bir değişiklik yapılması gerekmektedir. Bazen küçük bir kanuni değişiklikle zorluklarla kıvranan memurlara ümit ışığı oluşturulabilir. Kaldı ki yapılacak düzenlemenin mali yükü de yoktur. Ne demek istediğimizi anlayan birileri çıkar diye ümidimizi yitirmeden beklemeye devam edeceğiz.