Cumhurbaşkanlığı sistemiyle birlikte yeni bir dönem başlayacak. Yeni dönemin başlamasıyla Milletvekilleri ve bakanların aldıkları ücretler de merak konusu olmaktadır. Maaşlar kamuoyuna oldukça abartılı bir şekilde yansıtılmakta ve bu maaşlar üzerinde çok fazla spekülasyon yapılmaktadır. Bu yazımızda yeni başlayacak milletvekili ve bakanların hem aylık net ücretlerini hem de emekli maaşlarını örneklerle izah edeceğiz.

* Milletvekili maaşı hangi kanunda düzenlenmektedir?

Milletvekilleri ve bakan maaşları Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyelerinin Ödenek, Yolluk ve Emekliliklerine Dair Kanun hükümleri çerçevesinde belirlenmektedir.

Bu Kanunun 1’inci maddesinde; “Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin aylık ödeneklerinin tutarı, en yüksek devlet memurunun almakta olduğu miktardır. En yüksek devlet memuruna ödenenlerden gelir vergisine tabi olmayanlar bu kanuna göre de gelir vergisine tabi tutulmaz. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerine bu madde uyarınca hesaplanacak aylık ödenek tutarının yarısı yolluk olarak ödenir. Bu yolluklar herhangi bir suretle haczedilemez. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri en yüksek devlet memurunun almakta olduğu mali ve sosyal haklardan yararlanırlar” hükmüne yer verilmiştir.

En Yüksek Devlet Memuru ifadesi Başbakanlık Müsteşarı için kullanılmaktadır. Dolayısıyla milletvekili ve bakanların maaşlarının kıstas alındığı maaş Başbakanlık Müsteşarı’na ödenen maaştır.

Başbakanlık Müsteşarı için ödenecek maaş tutarı ise 3056 sayılı Kanun’da düzenlenmiştir. 3056 sayılı Kanun’un Sözleşmeli Personel başlıklı 35’inci maddesinde; “Başbakanlık merkez teşkilatında, müsteşar kadrolarına atananlar atandıkları kadrolarda sözleşmeli olarak da, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılması hakkındaki hükümlerine bağlı olmaksızın çalıştırılabilir. Bu şekilde istihdam edilen müsteşara 56.400 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık ücret ödenir. Ocak, Nisan, Haziran, Temmuz, Ekim ve Aralık aylarında birer aylık ücreti tutarında ikramiye verilir. Yapılacak diğer ödemeler ile bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulu’nca tespit edilir” hükmüne yer verilmiştir.

Diğer yandan, Bakanlar Kurulu Kararı ile Başbakanlık’ta Çalıştırılacak Sözleşmeli Personel Hakkında Hizmet Sözleşmesi Esaslarında da Başbakanlık Müsteşarı’na sözleşme ücretine ilaveten hangi ödemelerin yapılacağı belirlenmiş olup, bunlar arasında özel hizmet tazminatı, makam tazminatının yarısı ve fazla çalışma ücreti yer almaktadır.

Maaş katsayısındaki artışlar bakan ve milletvekili maaşını da arttırmaktadır.

* Bakan maaşları nasıl belirlenir?

3055 sayılı Başbakan ve Bakanların Temsil Ödenekleri İle Dışarıdan Atanan Bakanların Ödenek ve Yollukları Hakkında Kanun’un 1’inci maddesinde Başbakana ve Bakanlara, 5000 gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunan miktarda temsil ödeneği verileceği ifade edilmiştir.

Buna göre, milletvekili maaşlarına ilave olarak 5.000 gösterge rakamının maaş katsayısı ile çarpımından oluşan tutarda bakan ödeneği ilave edildiğinde bakan maaşı ortaya çıkmaktadır. Yani bakanlara ödenen maaş milletvekillerine ödenen maaştan 589,7 TL daha fazladır.

* 5510 sayılı Kanun’a tabi olan milletvekilleri daha düşük ücret alırlar

15.10.2008 tarihinden sonra göreve başlayan milletvekilleri 5510 sayılı Kanun’a tabi olacakları için 5434 sayılı Kanun’a tabi olan milletvekillerinden daha az ücret alırlar. Bunun sebebi ise emekli kesintilerinin daha fazla olmasıdır.

* Cumhurbaşkanı, başbakan, milletvekili ve bakanların emekli maaşları nasıl hesaplanır?

5510 sayılı Kanun’un 43’üncü maddesinde; Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı, Başbakan, bakanlar ve milletvekillerine emekli maaşının nasıl bağlanacağı detaylı bir şekilde izah edilmiştir. Buna göre bağlanacak emekli maaşı hesabı şu şekilde yapılmaktadır;

2018 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Cumhurbaşkanı’na verilecek yıllık ödenek 708.000 TL olarak belirlenmiştir. 2018 yılı için belirlenen Cumhurbaşkanı aylık ödeneği ise: 708.000 ÷ 12 = 59.000 TL’dir. Buna göre Cumhurbaşkanı’nın emekli aylığı: 59.000 x % 40 = 23.600 TL’dir.

TBMM Başkanı ve Başbakan’ın emekli aylığı ise Cumhurbaşkanı emekli aylığının % 75’idir. Buna göre Başbakan’a ödenecek emekli aylığı; 23.600 x % 75 = 17.700 TL’dir. Milletvekili emekli maaşı ise; Cumhurbaşkanı’nın emekli aylığının % 45’idir. Bu tutar ise 23.600 x % 45 = 10.620 TL’dir.

Bunların emekli maaşları yıllık olarak Cumhurbaşkanı ödeneğine göre belirlendiği için maaş katsayısındaki artışlar nedeniyle bunların emekli maaşlarında artış olmamaktadır. Bakan yardımcılarının emekli maaşı ise Başbakanlık Müsteşarı’nın emekli maaşına eşittir.

Örnek Milletvekili Maaşı (Maaş katsayısı yaklaşık olarak hesaplanmıştır)

Maaş katsayısındaki artışlar milletvekili emekli maaşını etkilememekle birlikte görev maaşını arttırmaktadır.

Kaynak : Yeni Şafak