Lider Eğitimci Yazarlar Derneği Genel Başkan Yardımcısı Selçuk TÜTAK, destek eğitim odaları hakkında kapsamlı bir araştırma yaparak öğretmenlerin istifadesine sundu.

Destek Eğitim Odası Hakkında Herşey

Destek Eğitim Odası Nedir?

Özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin sunulan eğitim hizmetlerinden en üst düzeyde yararlanmaları amacıyla özel araç- gereçler ile eğitim materyalleri sağlanarak oluşturulmuş eğitim ortamlarıdır.

Destek Eğitim Odası Açmak Zorunlu mudur?

Bir okulda özel eğitime ihtiyacı olan öğrenci varsa ve talep edilirse  “Destek Eğitim Odası” açılması zorunludur.

Okullarda Destek Eğitim Odası Nasıl Açılır?

Her ne kadar yönetmelikte;  il/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulunun önerisi doğrultusunda il/ilçe millî eğitim müdürlükleri tarafından açılır denilse de bazı inatçı idareciler yüzünden süreç gerçekte biraz farklı işliyor. Önce öğrenci velisi okula dilekçe veriyor. Okul müdürleri bazen yer olmaması veya eğitmen bulunmamasından dolayı kabul etmeyebiliyorlar. Öğrenci velisinin talebi üzerine okul ilçeye bildirip onay alıyor. Gerekli program okulda görevli rehber öğretmenlerin de dahil olduğu komisyonlarca yapılıyor. Böylece destek eğitim odası faal hale getirilmiş oluyor. Halbuki dilekçe vermeye ve talep etmeye gerek kalmadan okul idaresinin ve rehberlik servisinin bu süreci sene başında programlaması gerekmektedir.

Destek Eğitim Odasında Kimler Eğitim Görebilir?

Akranlarıyla birlikte aynı sınıfta eğitimlerine devam eden fakat yetersizliği olmayan özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler ile özel yetenekli öğrenciler eğitim görebilir.

Özel yetenekli öğrenciler bilim ve sanat merkezleri sınavında başarılı olan öğrencilerden oluşur. Özel eğitime ihtiyacı olan öğrenciler de RAM tarafından belirlenir. Yani bir veli, belge ve tanı göstermeden benim çocuğum üstün yetenekli, bize destek odası açın diyemez. Rehberlik ve Araştırma Merkezlerince tanılaması yapılmamış, tam zamanlı kaynaştırma raporu olmayan bir öğrenci de  destek eğitim odası hizmetinden yararlanamaz.

Destek Eğitim Odasında Hangi Öğrencilerin Hangi Derslerden Ne Zaman Eğitim Alacağı Nasıl Belirlenir?

(BEP) geliştirme biriminin önerileri doğrultusunda rehberlik ve danışma hizmetleri yürütme komisyonunca eğitim öğretim yılı başında belirlenir. Program esnektir. Dönem içerisinde uyum değişiklikleri yapılabilir. Öğretmen değişiklikleri için ayrıca onay alınması gerekir.

Öğrenci hangi dersten alıkonuluyorsa o saatte o dersten eğitim alması gerekir. Alıkonulduğu ders dışında başka bir dersten eğitim göremez. Planlama yapılırken bunlara dikkat edilmesi gerekir.

Bir Öğrenci Destek Eğitim Odasında Haftada Kaç Saat Eğitim Alabilir?

Öğrencinin destek eğitim odasında alacağı haftalık ders saati, haftalık toplam ders saatinin %40’ını aşmayacak şekilde planlanır. Bu da yaklaşık 12 saate denk gelmektedir.

Destek Eğitim Odasında Öğrencilere Grup Oluşturularak Eğitim Verilebilir mi?

Eğitimler bireysel yapılabileceği gibi en fazla 3 öğrenci ile grup çalışması da yapılabilir. Bire bir eğitim olması daha çok tercih edilmelidir. Öğretmenler öğrenciyi kesinlikle başıboş bırakmamalıdır. Her an rehberlik yapmalı, öğrenciyi gözetim altında tutmalıdır.

Destek Eğitim Odasında Hangi Öğretmenler Görev Alabilir?

Öncelikle okulun öğretmenlerinden olmak üzere özel eğitim öğretmenleri, sınıf öğretmeni ve alan öğretmenleri ile RAM’da görevli özel eğitim öğretmenleri ya da diğer okul ve kurumlardaki öğretmenler görevlendirilebilir.

Sınıf Öğretmenleri Destek Eğitim Odasında Kaç Saate Kadar Görev Alabilir ve Ücretlendirme Nasıl Yapılır?

Yönetici ve öğretmenler dışındaki resmî görevliler ile sınıf öğretmenlerine ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında haftada 8 saate kadar ek ders görevi verilebilir.

İlkokullarda sınıf öğretmenleri, alan öğretmenlerinin derse girdiği saatlerde de destek eğitim odasında görevlendirilebilirler.

Destek eğitim odasında verilen derslerin ek ders ücreti %25 artırımlı ödenir.

Branş Öğretmenleri Destek Eğitim Odasında Kaç Saate Kadar Görev Alabilir ve Ücretlendirme Nasıl Yapılır?

Aylık karşılığı ders saatini dolduramayan branş öğretmenlerine, dolduramadıkları saat kadar destek eğitim odasında görev verilebilir.

Aylık karşılığı dışında destek eğitim odasında girilen derslerin ek ders ücreti %25 artırımlı ödenir.

Okul Yöneticileri Destek Eğitim Odasında Ders Görevi Alabilirler mi?

Okul yöneticileri destek eğitim odasında görev alabilirler. Ancak 6 saat zorunlu derse bile fırsat bulamayıp çoğu zaman derse giremeyen idarecilerin girmesini doğru bulmuyoruz.

Yönetmelikte okul yöneticileri aylık karşılığı girmek durumunda oldukları ders görevlerini tamamladıktan sonra, haftada 6 saate kadar destek eğitim odasında görev alabilirler.

Okul yöneticilerinin aylık karşılığı dışında destek eğitim odasında girdikleri derslerin ek ders ücreti %25 artırımlı ödenir.

Ek Ders Ücreti Karşılığı Görevlendirilen Öğretmenlere Destek Eğitim Odasında Görev Verilebilir mi?

Destek eğitim odasında görev alacak öğretmen ihtiyacının karşılanamadığı durumlarda ek ders ücreti karşılığı çalışan öğretmenlerden görevlendirme yapılabilir.

Bu öğretmenlerden haftalık girebileceği ders saatini dolduranlara destek eğitim odasında ders görevi verilemez.

Destek Eğitim Odasında Eğitim Desteği Alan Öğrencinin Başarı Değerlendirmesi Nasıl Yapılır?

Özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin takip ettikleri programlar temel alınarak eğitim performansı ve ihtiyaçları doğrultusunda BEP hazırlanır. BEP’te; öğrenci için gerekli destek eğitim hizmetlerinin türü, süresi, sıklığı, kimler tarafından nerede ve nasıl sağlanacağına ilişkin bilgiler yer almalıdır.

BEP geliştirme biriminde özel eğitim ihtiyacı olan öğrencinin eğitim sürecinde görev alan tüm öğretmenler yer alır ve öğrencinin genel başarı değerlendirmesinde sınıfta yapılan değerlendirmenin yanı sıra destek eğitim odasında yapılan değerlendirme sonuçları da dikkate alınır.

Destek eğitim odasında; program farklılaştırma ve bireyselleştirmeye yönelik zenginleştirme ve genişletme uygulamaları  yapılır. Öğretimin farklılaştırılmasına  yönelik  ölçme  ve  değerlendirme  araçları kullanılarak BEP doğrultusunda değerlendirme yapılır.

Öğrencinin destek eğitim odasında eğitim aldığı derslere ilişkin, değerlendirme süreçlerinde kullanılan ölçme araçları, çalışma kâğıtları/defterleri dönem sonu raporuyla birlikte okul idaresine teslim edilir.

Okullarda Destek Eğitim Odası Açılması İşlem Basamakları Nelerdir?

1. Kaynaştırma öğrencisi veya üstün yetenekli öğrencisi bulunan okullarda komisyon  oluşturulur. Bu komisyonda müdür veya müdür yardımcısı başkanlığında, bir rehber öğretmen, kaynaştırma öğrencisinin sınıf öğretmeni, ilgili alan öğretmenleri, öğrenci velisi, öğrenci yer alır. 

2.   Komisyon destek eğitim odası açılması için karar alır.

3. 
   Okul müdürlüğü, alınan kararı resmi yazı ile İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ile destek eğitim odası açma onayı almak üzere başvuru yapar.
4. 
   Destek eğitim odası,  İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından açılır.
5. 
   Okulda yönetmelikte belirtilen veya idarenin uygun gördüğü bir bölüm destek eğitim odası olarak seçilir.
6. Okulda kurulan komisyonca sene başında, destek eğitim odasında eğitim alacak öğrencinin hangi derslerden veya faaliyetlerden yararlanacağı ve haftada kaç ders saati ders alacağı tespit edilir ve karara bağlanır.
7. 
   Destek eğitim odasında yürütülecek eğitim hizmetlerinin planlanması ve takibi okul yönetimince yapılır. Destek eğitimi odası resmi olarak açıldıktan sonra bu saatlerde görevlendirilecek öğretmenler yönetmelikteki önceliğe göre belirlenir.

8.    Bir öğrenci maksimum, haftalık toplam ders saatinin %40’ını aşmayacak şekilde ders alabilir. Planlaması buna göre yapılır.

9. 
    Planlama; Teknoloji ve Tasarım, Müzik, Beden Eğitimi, Rehberlik ve Sosyal Etkinlikler vb. derslerin ders saatleri dışında planlanır.
10. 
    Öğretmenlerin girebilecekleri ders saatleri belirlenir. Ek ders ücret onayı İl/ İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nden alınır.
11. Öğrencinin destek eğitim odasından yararlanacağı saatler veliye yazılı olarak bildirilir.

Destek eğitim odası için tutulması/yapılması gereken defter, dosya, çizelge ve planlar nelerdir?

1- BEP (Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı) veya ZEP (Zenginleştirilmiş Eğitim Planı)
2- Ders Planı (Bireyselleştirilmiş Öğretim Planı)
3- Okul BEP Geliştirme Birimi Dosyası
4- Okul Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yürütme Komisyonu Dosyası
5- Haftalık Ders Programı
6- Öğretmen - Öğrenci Ders Dağılım Çizelgesi
7- Sınıf Defteri
8- Ek Ders Ücret Onayı

Üstün yetenekli öğrenciler için nasıl bir program uygulanır?

Bilsem sınavını kazanmış ve RAM tarafından tespit edilmiş üstün yetenekli öğrenciler için zenginleştirilmiş eğitim programı uygulanır. Öğrencinin destek eğitiminde hayal gücünü, üretkenliğini, analiz, üç boyutlu düşünme teknikleri, yorum kabiliyetini vs. geliştiren etkinliklere yer verilir. Robotik, seramik, akıl ve zeka oyunları, mental aritmetik, dil eğitimi, model uçak ve kodlama gibi takviye atölye çalışmaları yapılırsa daha iyi olur.

Özel Eğitim İhtiyacı Olan Öğrencilere Ne gibi Çalışmalar Yaptırılabilir?

Zihinsel Yetersizliği Olan Öğrenciler:

Hafif düzey zihinsel yetersizliği tanısı bulu­nan öğrencilerdir. Bu öğrenciler için aşağıdaki tavsiyelere uyulabilir.

• Ders planını  öğrenciye uygun hale getirilmeli
• Sınıf ortamı düzenlenmeli
• Konu tekrarı yapılmalı  
• Sınıf kuralları öğretilmeli
• Olumlu ifadeler kullanılmalı
• Olumlu davranışlar ödüllendirilmeli
• Okul aile İşbirliği içinde olmalı
• Sosyal iletişimi sağlanmalı

İşitme Yetersizliği Olan Öğrenciler:

İşitme kaybı 90 desibele kadar olan ve işitme cihazı kullanan öğrencilerdir. İşitme yetersizliği olan öğrencilerin akademik sosyal ve dil gelişimine katkıda bulunmak için aile bireyleri, sınıf arkadaşları, konuşma ve dil patalogları, rehber öğretmenler ve RAM işbirliği içerisinde çalışmalıdır.

• Doğal işitsel-sözel yöntem ile işitme yetersizliği olan çocuklar işiten çocuklar gibi ana dillerini kazanabilirler ve işiten çocuklardaki dili kazanma süreçlerini gecikmeli de olsa takip edebilirler. Burada amaç konuşma dilinin kalıplarla öğretmek yerine, doğal yaşantılar içinde işitsel algının geliştirilmesine olanak sağlamaktır. İşitme cihazı kullanılması bu yöntemde büyük önem taşımaktadır.
• İşaret yöntemi işitme yetersizliği olan bireyler arasında geliştirilmiş bir yöntemdir. İşaretler sözcükleri değil, cümle ve kavramları ifade etmektedir. İşaret yöntemi, özellikle çok ileri derecede işitme kaybı olanlar tarafından kullanılan bir iletişim şeklidir. Parmak alfabesi ve işaret dili bu yöntem içerisinde yer alır.
• Tüm iletişim yöntemi sözel iletişim ve işaret yöntemlerinin yararlı yönlerini alarak işitme yetersizliği olan bireyin bulunduğu toplulukta geçerli olan tüm iletişim yollarından yararlanılmasını amaçlayan bir yöntemdir.Bu yöntem bireysel farkların ve bireysel ihtiyaçların önemini vurgulamaktadır.

Görme Yetersizliği Olan Öğrenciler:

Az gören ya da görme gücünü tümüyle yitir­miş öğrencilerdir.

• Çocuk eğer çok az görüyorsa, onun görmesinden yararlanarak akranlarının yaptıklarını yaptırarak yetişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

• Görme güçlüğü olan çocuklar öğrenirken nesnelere dokunur, nesnelerin çıkardıkları sesleri dinler, koklar ve tatlarına bakar.

• Çocuğun öğrenebilmesi için dokunması ,işitmesi,koklaması ve tat alması mutlaka faaliyete geçirilmelidir.

• Çocuğun çevresini ve nesneleri öğrenebilmesi için ,diğer duyu organları kullanmasına mutlaka fırsat verilmelidir.

• Diğer duyu organlarını kullanarak çocuğun yeni şeyler öğrenmesi mutlaka cesaretlendirilmelidir.

Ortopedik Yetersizliği Olan Öğrenciler:

Bir organını veya fonksiyonunu kaybet­miş, iskelet, eklem, sinir sistemi ve kaslarında bir sakatlık bulunan ancak sınıfta başkala­rına bağımlı olmadan kalan öğrencilerdir.

• Ortopedik engelli öğrencilerin bulunduğu sınıf, mümkün olduğu kadar giriş katında ve sınıf içindeki yerleri de kapıya yakın, kolaylıkla girip çıkabilecekleri bir yerde olmalıdır.

• Bedensel engelli öğrenciler için, çok lüzumlu durumlarda merdivenlere veya kapı eşiklerine rampa yaptırılmalıdır.

• Ellerini kullanmakta zorluk çeken öğrencilere derslerde ve sınavlarda daha fazla zaman tanınmalı, ellerini hiç kullanamayan öğrencilerin sınavları, öğrencinin uygun bir görevliye cevapları söyleyerek yazdırması şeklinde olmalıdır.

• Tahtada ve tuvaletlerde elleriyle tutunabilecekleri yerlerin bulunması gerekir.

• Tekerlekli sandalyeyi yerleştirebilmek için sıraların kaldırılması ya da aralanması gerekir.

• Bedensel yetersizliği olan öğrenci, normal okula ve sınıfa devam ederek sınırlılıklarını kabul etmeyi, onları ödüllendirmenin yollarını ve erken yaşlardan itibaren yaşam sorunlarını çözmeyi ve yetersizliği olmayanlarla yarışmayı öğretir.

• Bedensel engelli çocuk ya da sınıf arkadaşlarının birbirine karşı anlayış kazanmaları büyük ölçüde öğretmene ve öğretmenin bedensel yetersizliği olan çocuğa yönelik tutumlarına bağlıdır.

• Bedensel yetersizliği olan çocukların pek çoğunun zorunlu olarak sık sık hekime gitmesi, hastanede ve evde yatması nedeniyle okula devamları aksamaktadır. Bu çocuklardan bazıları olağan öğretim süreçlerinden yararlanırken bazıları için özel öğretim süreçlerine yer vermek gerekmektedir.

• Çocuğun bedensel engeli yanında zihinsel engeli yoksa normal okullarda eğitim görmelerinin mümkün olduğunca desteklenmesi gerektiğini de aklımızdan çıkarmayalım. Bedensel engelli çocuklar motor-hareket becerilerindeki yetersizlik dışında yaşıtlarıyla ortak özellikleri olduğu için gerekli düzenlemelerle normal okullardan yararlanabilirler.

• Diğer bir olası gereksinim ise sosyal kabuldür. Öğretmenler ve akranlar, görünür bir yetersizliği ya da epilepsi nöbetleri gibi korkutucu durumlar yaşayabilen bir öğrenci ile etkileşim kurma konusunda çekingen davranabilmektedir.

• Sınıf, ortopedik ya da sağlık yetersizliklerinin neden olduğu engellerin tartışılması, anlaşılmasının sağlanması ve engelli çocuğun kabulü için yararlı bir ortam olabilmektedir. Sınıfta rol yapma teknikleri kullanılarak, diğer çocukların tekerlekli sandalye, cihaz ya da koltuk değneği kullanmaları ve ortopedik yetersizliği olan arkadaşlarının karşılaştıkları engellerin farkına varılmaları sağlanabilmektedir.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Öğrenciler:

Yaş ve gelişim düzeyine uygun olmayan, aşırı hareketlilik, istekleri erteleyememe, kalıcı ve sürekli dik­katsizliği olan öğrencilerdir.

Öğretmenler sık sık görsel ve işitsel materyaller kullanmalıdırlar.Öğrenme sürecinde ne kadar çok duyu organı devreye girerse o kadar yararlıdır.Öğrencilerin uymaları istenen kurallar onlara açıkça öğretilmeli , istenen biçimde davranmanın ve davranmamanın doğuracağı sonuçların neler olacağı belirlenip öğrenci tarafından bilinmesinin sağlanması gerekir.

DEHB ‘li çocuğun öğretmene yakın yerlerde oturması gerekir.Sırasının dikkati dağıtacak maddelerden arındırılması gerekir.

Sınıf kurallarının gerekçesi öğrencilere açıklanmalıdır.Bu kurallara neden gerek duyulduğu ve elde edilecek yararlar anlatılmalıdır.Kurallar yazılı olarak yada resimlendirilmiş biçimde görülebilir bir yere asılmalıdır.Beklenen davranışlar uygulama yapılarak gösterilmeli ve öğrencilerin alıştırma yapmalarına olanak verilmelidir. Öğrencileri kurallara uymaya ve beklenen davranışlara yöneltmek için hem özendirici hem de caydırıcı yöntemlerden yararlanılmalıdır.

Öğrenciden hangi davranışları beklediğinizi ve istendiği gibi davrandığında ödülün ne olacağını belirleyen bir sözleşme yapılır .Bu sözleşmeler sık sık ödülleri değiştirerek yenilenir.Sözleşmenin altına öğrenci ve öğretmen imza atar.

DEHB ‘ li çocuklar yazım yanlışlarına dikkat etmez ve yazılı çalışmalarını düzeltmekte zorlanırlar.Yazım kurallarında bu öğrencilere yardımcı olmak için :

Öğrencilere sık sık büyük harflere ve noktalama işaretlerine dikkat etmeleri hatırlatılmalıdır.

Yanlışlarını bulmada onlara yardım edilmelidir.

Öğrenciler birbirlerinin çalışmalarını düzeltmeleri için ikili üçlü kümeler halinde gruplandırılmalıdır.

Öğrencilere ödevlerini yaparken bilgisayar kullanmalarına izin verilmelidir.

Sayfa üzerine renkli kalemlerle nerede başlayıp nerede satırın bittiğini gösteren işaretler konmalıdır.

Öğretmen yazı yazdırırken yazıyı yavaş okumalı, öğrencilere bir sonraki sözcüğe geçmeden önce dikkatle yazmaları için yeterli zaman verilmelidir.

Matematik becerilerini öğrenmeyi eğlenceli hale getiren bilgisayar programları kullanılabilir.Bilgisayar programları sürekli değişen uyaranlar yoluyla dikkat eksikliği olan öğrencinin dikkatini toplamasını ve sürdürmesini sağlar.

İşlemlerin ve sayıların işaretlerindeki değişiklikler renkli kalemlerle belirginleştirilebilir.Hesaplanmaya nereden başlanmasını hatırlatmak için birler basamağı renkli bir nokta ile gösterilebilir.

DEHB ‘ li öğrencinin içinden okuması gereken bir problemi az sesle dudaklarını oynatarak okumasına izin verilmelidir.Bu dikkati sürdürme açısından önemlidir.

Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrenciler:

Zekada, görme ve işitmede bir sorun olmamasına rağmen, algılamada, düşünmede, kendini ifade etmede, sözlü dili kullan­mada, okuma-yazma ya da matematik becerilerinde problem yaşayan öğrencilerdir.

         Eğitimlerinde görsel, işitsel, dokunma ve kinestetik algının geliştirilmesini, dikkat ve bellek, ardışıklık yeteneklerinin arttırılmasını, motor koordinasyon becerilerinin geliştirilmesini içermektedir. Ayrıca dinleme, konuşma, okuma-yazma (dil) becerilerinin geliştirilmesi, kavram ve düşünme süreçlerinin gelişiminin desteklenmesinin bu süreç eğitimi içerisinde yer almaktadır.

Öğrenme güçlüğünü ortadan kaldıracak bir ilaç tedavisi bulunmamaktadır.

Öğrenme bozukluğu olan çocuklar, tanı ve değerlendirmelerinden elde edilen bilgilerle oluşturulan özel eğitim programları ve terapiler yardımı ile zorlandıkları beceri alanlarında kendilerini geliştirip, öğrenmeleri için gerekli olan beceri alanlarını bir arada kullanma konusunda yol alabilirler.

Dil ve Konuşma Bozukluğu Olan Öğrenciler:

Konuşmanın akışında, ritminde, tizliğinde, vurgularında, ses birimlerinin çıkarılışında, eklemlenişinde, artikülasyonunda; anlamındaki bozukluklar nedeniyle dili kullanma, konuşmayı edinme ve iletişimde güçlükler yaşayan öğrencilerdir.

Çocuğun probleminin giderilmesi için doğru bir tanılama gerekir. Tanılama ile birlikte nedenlerin ortaya çıkarılması da önemlidir. Eğer çocukta artikülasyon bozukluğunun nedeni yapısal bir bozukluksa bu bozuklukların çoğu tıbbı tedavi ile düzeltilebilir. Neden işitme engeline bağlı ise uygun tedavi ve işitme aracı kullanılır. Zekâ düzeyi düşük çocuklarda zekâ seviyesine göre terapinin düzenlenmesi yapılarak çocuğun mevcut kapasitesinden en iyi şekilde yararlanılması gerekir. Ayrıca aile atmosferi ve duygusal uyumsuzluk gibi engeller için psikolojik çalışmalar yapılmalıdır.

Çocuğa probleminin farkına vardırmak ve çocuğu terapiye istekli hâle getirmek gerektir. Çocuğun bozuk çıkardığı sesler, çocuk ve eğitimcisi tarafından beraberce listelenir. Böylece çocuk hangi sesleri çıkaramadığını bilir ve bu seslerle çalışma yapacağının farkına varır.

Artikülatör kaslar; çene-dudak-dil-ağız kasları gereği gibi işlemiyorsa yapılacak çalışmalar şunlardır;

• Üfleme çalışması (kibrit, mum, söndürme, kâğıt üfleme, pervane döndürme), 
• Sakız çiğneme çalışması, 
• Yalama çalışması (dudaklara reçel, bal gibi tatlılar sürülerek yalama çalışmaları ile dil, dudak ağız kaslarının gelişmesinin sağlanması),
• Islık çalma çalışması,
• Dil yuvarlama çalışması,
• Dişleri birbirine vurma çalışması,
• Dudakların enlemesine, uzunlamasına açılıp kapanma çalışmasıdır.

• Dil ve Konuşma Bozukluğunda Yapılabilecek Egzersizler:
• Dili dışarı çıkarmak
• Dili dudakların sağına soluna değdirmek
• Dili dışarı içeri çekme
• Dili buruna doğru sokmak
• Dili çeneye doğru çıkarmak
• Dilin ucunu alt-üst dişlerle ısırmak 
• Dil ile dudakları yalamak (yuvarlayarak) 
• Dili üst ön dişlere değdirmek 
• Dili şıklatmak (dil ile üst damağa vurup alt damağa çekerek ses çıkarma) 
• Dil ucunu üst dişlerden en aşağıdaki ve en soldakine değdirmek 
• Dil ucunu alt dişlerden en sağdaki ve en soldaki üzerine değdirmek
• Dili ağız içinde (u) biçiminde kıvırmak (yanlarda) 
• Dil ile dudakları ıslatmak

Dudak hareketleri:

• Dudakları yanlara doğru(alt-üst)çekerek dişleri bitişik vaziyette göstermek 
• Üst dişleri göstermek
• Alt dişleri göstermek
• Üst dudağı ısırmak 
• Alt dudağı ısırmak
• İki dudağı da ağız içine almak 
• Alt dudağı dışa döndürmek 
• U sesi çıkarır gibi dudakları öne uzatmak
• Dudakları birbiriyle içe doğru sıkıştırmak 
• Kalemi dudakları arasında tutmak 
• Ruju dağıttığımız gibi iki dudağı birbirine sürtmek, değdirmek 

Yanak hareketleri 

• İki yanağı aynı anda şişirme
• Sağ yanağı şişirme 
• Sol yanağı şişirme 
• Soldan sağa sağdan sola sürekli yanak şişirme
• İki yanağı dişler arasına çekme
• Dil ile sağ yanağı şişirme 
• Dil ile sol yanağı şişirme 

Çene hareketleri:

• Ağzı (çeneler gergin)açmak-kapatmak 
• Alt çeneyi (ağız açık) sağa sola hareket ettirmek
• Alt çeneyi (ağız kapalı) sağa sola hareket ettirmek 
• Soldan sağa sağdan sola sürekli yanakları şişirmek 
• İki yanağını dişler arasına çekmek
• Dil ile sağ yanağı şişirmek 
• Dil ile sol yanağı şişirmek 

Nefes çalışmaları:

• Ağızda üfleme (dudaklar kapalı durumda)
• Burundan nefes alıp burundan verme
• Burundan nefes alıp ağızdan verme 
• Ağızdan nefes alıp burundan verme
• Kamış(pipet) ile hava çekme 
• Burundan iki defa nefes alıp iki defa verme
• Ağızdan iki defa nefes alıp iki defa ağızdan verme
• Kâğıt, pamuk, pinpon topu vb. bol nefes ile nesneyi üfleme (yakın-uzak mesafe)  
• Nefesli müzik aleti çalma 
• Balon şişirme 
• Islık çalma 
• Burun çekme
• Öksürme 
• Horlama 
• Esneme 
• İç çekme 

Üstün ve Özel Yetenekli Öğrenciler:

Zeka, yaratıcılık, sanat, spor, liderlik kapasitesi veya akademik alanlarda akranlarına göre üst seviyede performans gösteren öğrencileri­dir.

Üstün yetenekli bireylerin eğitim ve öğretimlerine ilişkin yönetimsel önlemlerin başlıcaları:

Hızlandırma

Birinci sınıfa erken başlatma Sınıf atlatma (Ders atlatma)

Gruplara Ayırma

· Benzer özellikler gösteren öğrencilere birlikte çalışma imkânı elde etmeleri için uzun veya kısa süreli çeşitli

· Özel sınıflar

· Normal sınıflarda oluşturulan seviye grupları

· Yarım gün veya geçici gruplamalar

· İçeriği daha kısa zaman diliminde verme

Zenginleştirme

İçerik, Süreç ve Üründe yapılan değiştirmeleri içermektedir.

Sınıfta bu öğrencilere daha zor sorular sorulmalı ve üstün yetenekli öğrencilerin yeni fikirler üretmelerine fırsat verilmelidir. Sınıf geneline sorulan soruları bu öğrencilerin cevaplandırmasına öncelik tanınmalı böylelikle derse olan ilgileri devam ettirilmelidir. Bu durumun farkında olmayıp çocuklara sen sus diğerleri biraz konuşsun demek üstün zeki öğrencileri kaybetmek demek olacaktır.

Üstün yetenekli öğrencilerin eğitim zenginleştirmesi için seramik, hoşlandığı bir enstrüman, ebru sanatı, ikinci bir dil eğitimi, akıl ve zeka oyunları, uzay bilimi, mental aritmetik, robotik eğitimi, kodlama, model uçak vs gibi etkinlikler mümkün olduğunca kullanılmalı. Sadece ders tekrarı öğrencileri bıktıracak ve eğitimden nefret ettirecektir.

Selçuk TÜTAK

Araştırmacı yazar

Kaynakça:

http://ozelegitimalanlari.blogspot.com.tr

www.meb.gov.tr

www.yamanozelegitim.com

www.gelisimozelegitim.com

www.megep.meb.gov.tr

www.uyem.inonu.edu.tr

http://docplayer.biz.tr