Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, uluslararası topluma seslenerek, "Eğer bazı ülkeler uluslararası hukukun üzerindelerse, dışındalarsa ve bu, uluslararası toplum tarafından böyle görülüyorsa bu da açıkça çıkıp söylensin." çıkışında bulundu. Davutoğlu, Birleşmiş Milletler'in kanlı baskınla ilgili uluslararası araştırma komisyonu kurmasına Tel Aviv yönetiminin karşı çıkmasına ise, "İsrail bu teklifi reddederse uluslararası hukuk karşısında hesap verme sorumluluğu vardır." diye konuştu.

Bakan Davutoğlu, İstanbul'da düzenlenen Asya'da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Zirvesi'nde İsrail'le ilgili gelişmeler hakkında sorulara cevap verdi. İsrail'in, Gazze'ye yardım götüren gemilere saldırısıyla ilgili olarak özür dilemeyeceğini bildirmesine ilişkin bir soru üzerine Davutoğlu, bu meselenin İsrail ile Türkiye arasında değil; Tel Aviv yönetimi ile uluslararası toplum arasında olduğuna dikkat çekti. Uluslararası toplumun ciddi bir sınavla karşı karşıya olduğunu belirten Bakan Davutoğlu, "Bir ülkenin uluslararası sularda seyretmekte olan sivil bir gemiye müdahale etme hakkı var mıdır, yok mudur? Öncelikli soru bu." diye konuştu. Katliamla ilgili BM Genel Sekreteri Sayın Ban Ki-moon'un uluslararası araştırma komisyonu kurulması teklifi konusunda ise Bakan Davutoğlu şöyle konuştu: "İsrail bu teklifi reddederse, bu komisyonun çalışmasını engellerse ve bunun sonuçlarını görmezden gelirse, İsrail'in uluslararası hukuk karşısında hesap verme sorumluluğu vardır. Eğer çekinmiyorlarsa, eğer bir suç işlenildiği kanaatindelerse, eğer ulusal çıkarlarını ve haklarını korudukları kanaatindelerse; çıksınlar ve bu uluslararası komisyonu kabul ettiklerini deklare etsinler. Eğer uluslararası soruşturma komisyonunu kabul etmezlerse, bu, sakladıkları bazı gerçekler var demektir." Bakan Davutoğlu, isim vermeden İsrail'in bazı ülkeler tarafından korunmasını da eleştirdi. Davutoğlu, "Eğer bazı ülkeler uluslararası hukukun üzerindelerse, dışındalarsa ve bu uluslararası toplum tarafından böyle görülüyorsa bu da açıkça çıkıp söylensin. Biz de uluslararası hukukun nereye kadar işlediğini bilelim, açık denizlerde." diye çıkıştı. Diplomatik kaynaklar da İsrail'in Gazze politikasının sürdürülebilir olmadığına dikkat çekerek, "Gerginliğe davetiye çıkarıyorlar." eleştirisinde bulundu. İran'dan bir yardım gemisinin yakın zamanda Gazze'ye hareket edeceği bilgisinin Ankara'ya da ulaştığını aktaran kaynaklar, "Sürdürülebilir olmayan bu politikanın değişik şekillerde meydan okumalarla delinmeye çalışılması normal." diye konuştu.

İsrail'e askerî yaptırımlar gündemde

İsrail ordusunun Türk vatandaşlarının ölümüyle sonuçlanan Mavi Marmara müdahalesi Türkiye'nin İsrail'le imzalanmış olan 16 askeri anlaşmayı iptal etmesini gündeme getirdi. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, dünkü basın toplantısında İsrail'le ikili anlaşmalar hakkında, "Bu konuların bundan sonra nasıl bir seyir alacağı, İsrail'in tutumuna bağlıdır." derken, kimliğinin açıklanmasını istemeyen bir kaynak, anlaşmaların resmi olarak değil fiili olarak uygulanmamak suretiyle iptal edileceğini kaydetti. Aynı kaynak, Türkiye'nin bundan sonra İsrailli firmaları savunma sanayii ihalelerine davet etmeyerek de İsrail'e fiili bir ambargo uygulayacağını iddia etti. Buna göre birçoğu Tansu Çiller'in başbakan olduğu yıllarda imzalanan 12 büyük askeri anlaşmadan ilk iptal edileni 22 Şubat 1996 yılında imzalanan Askeri Eğitim ve İşbirliği anlaşması olacak. Bunu 28 Ağustos 1996 tarihli Savunma Sanayii İşbirliği anlaşması takip edecek. Hükümet bu iptali Türkiye'yi savunma sanayiinde tek kaynağa bağımlılıktan kurtarmak için bir fırsata dönüştürecek. Savunma sanayii ambargosu, halen devam eden üç projenin tamamlanmasını bekleyecek. Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nın İsrail'den satın aldığı insansız hava araçlarının (Heron) son testlerinin de yapılması, sonuçlanması beklenen projelerden biri. Türkiye ile İsrail arasındaki diğer büyük ortak projeler, ortak füze kalkanı projesi, Arrow füzelerinin ortak üretimi, Green Pine Radar Sistemi, tanksavar füzeleri üretimi, Türk F-16'ları için havadan karaya Popeye füze sistemi ve Türk M-60 tankları için modernizasyon projeleri. Zaman'a konuşan kaynak, bütün bu projelerin askıya alınacağını iddia etti.

ZAMAN