Bulgaristan Ekonomi Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada; Yunanistan, Makedonya ve Türkiye'ye giden gazın kesildiğini bildirildi.

Kesinti Putin'in talimatıyla mı oldu?

Konuyla ilgili son gelişme şöyleydi:

Ukrayna ticaret mahkemesi gaz transit anlaşmasını iptal etti. Putin, Ukrayna'nın 'hortumladığı' miktar kadar Avrupa sevkıyatının kısılmasını istedi.

Rusya Başbakanı Vladimir Putin, akşam saatlerinde Gazprom CEO'su Aleksey Miller'le bir araya geldi. Putin Miller'den Ukrayna'nın 'hortumladığı' miktar kadar Avrupa sevkıyatının kısılmasını istedi. Gazprom'un iddiasına göre Ukrayna yılbaşından bu yana toplam 65 milyon metreküp doğalgaz çaldı. Rusya'nın kesintiye gitmesinin Avrupa sevkıyatını daha fazla tehlikeye sokmasından endişe ediliyor. Romanya, Polonya, Macaristan, Slovakya ve Bulgaristan, Ukrayna üzerinden gelen doğalgazda yüzde 40'lara varan azalma olduğunu kaydediyor. Rusya-Ukrayna doğalgaz krizinin büyümesine neden olacak bir karara da Ukrayna ticaret mahkemeleri imza attı. Mahkeme, 2010'a kadar geçerli olan transit anlaşmasını iptal etti.

Miller Putin'le görüşmesinde Avrupalı müşterilerin arzlarının garanti edilmesi için Türkiye, Belarus ve Polonya üzerinden sevkıyatın artırıldığını söyledi. Avrupa Birliği dönem başkanlığını üstlenen Çek Cumhuriyeti önceki gün arzda azalma yaşandığını ifade etmesinin ardından bugün sevkıyatın normal seviyeye döndüğünü belirtti.

Diğer taraftan Ukrayna Petrol ve Enerji Bakanlığı, Kiev Ticaret Mahkemesi'ne başvurarak Rusya ile 2010 yılına kadar geçerli olan transit ücreti ile ilgili anlaşmanın iptal edilmesini istedi. Mahkeme anlaşmayı imzalayan Nafrogaz eski başkan yardımcısı İgor Voronin'in hükümet tarafından resmi olarak görevlendirilmediği gerekçesi ile anlaşmayı iptal etti. Itar-tass haber ajansının verdiği bilgiye göre mahkeme Naftogaz'ın bin metreküplük doğalgazın her yüz kilometrelik transferi için 1,6 dolar alması ile ilgili anlaşmayı geçersiz saydı. Mahkemenin eski anlaşmaya göre koyduğu sevkıyat yasağı 9 Ocak'tan itibaren yürürlüğe girecek. Bu da Rusya'nın Avrupa'ya gerçekleştirdiği sevkıyatla ilgili yeni bir krizin habercisi. Ukrayna artık Avrupa sevkıyatını tamamı ile durdurma hakkına sahip olacak. Avrupa doğalgaz ihtiyacının dörtte birini Rusya üzerinden karşılarken, Rusya da arzın yüzde 80'ini Ukrayna üzerinden gerçekleştiriyor.

Üç sorun devam ediyor

Ukrayna ve Rusya üç ayrı konuda uzlaşı sağlayamıyor. Bunlardan ilki eski borçlarla ilgili. Gazprom, 1,5 milyar dolarlık eski borcun 614 milyon dolarlık gecikme cezasını da isterken, Ukrayna ceza ödemeye yanaşmıyor. Bir de 1,5 milyarlık ödeme de on günlük yıl başı tatili nedeni ile hala Gazprom'a ulaşmış değil. Gazprom Kiev'i yıl başı tatilini hesap edememekle suçluyor. İkinci sorun transit kira bedeli ile ilgili. Ukrayna bin metreküp doğalgazın her yüz kmlik ulaşımı için 2 dolar istiyor. Rusya 1,6 dolar da ısrar ediyor.

Üçüncü sorun fiyat. Rusya 2006'dan bu yana eski Sovyet ülkelerine ayrıcalıklı fiyattan verilen doğalgazın serbest piyasa fiyatalarına çekilmesi için uğraşıyor. Ukrayna geçen yıl bin metreküpüne 179 dolar ödediği doğalgaza yeni dönemde ancak 200-210 dolar verebileceklerini açıkladı. Gazprom başlangıçta 418 dolar teklif etmişse de Rusya Başbakanı Vladimir Putin'in müdahalesi ile bu rakam 250 dolara çekildi. Putin'in açıklamasına göre Rusya Orta Asya ülkelerinden bin metreküpünü 340 dolardan alacak. 40 dolar da ulaşım masrafı ile birlikte bu Gazprom'a 380 dolara mal oluyor. Putin'e göre Ukrayna'dan 250 dolar istenmesi tamamen insani gerekçelere dayanıyor. Ancak Naftogaz'ın Rusya'nın teklifini reddetmesi üzerine Gazprom eski rakama geri döndü. Gazprom uzun süren tartışmalar nedeni ile yeni teklifi 450 dolara çıkardı. Miller yeni fiyatın doğu Avrupa ülkeleri rakamlarından transit ücreti çıkarılarak elde edildiğini, bunda Naftogaz şirketinin yapıcı olmayan tutumlarının etkili olduğunu belirtti. Avrupa ülkelerinin ortalaması ise 500 dolara ulaşmış durumda vakit