Türk savunma sanayiinde yıllar içinde yaşanan gelişimin belki de en büyük dönüm noktalarından birine şahit oluyoruz… Sadece ülkemizin değil dünyanın da kendi alanında en başarılı şirketlerin biri olan Baykar, İtalya’nın köklü havacılık firması Piaggio Aerospace’i satın aldı.

Savunma sanayiini yakından takip eden uzmanlara göre aslında bu satış işlemi sadece Türkiye için değil başta İtalya olmak üzere Avrupa ülkeleri adına da büyük fırsatlara kapı açıyor. Elbette öncelikli sorumuz, Baykar’ın İtalyan şirketi neden satın aldığı? Buna cevap aradıktan sonra madalyonun Avrupa yüzünü çevireceğiz… Ve atılan imzaların İtalya ve diğer Avrupa ülkeleri için ne anlama geldiğine yanıt arayacağız.

“Böyle bir olay yakın geçmişe kadar ancak ‘hayal’ olurdu”
Savunma Sanayii Uzmanı Kadir Doğan, sorularımızı cevaplamadan önce kısa bir parantez açıyor. Yakın bir geçmişe kadar herhangi bir Türk savunma sanayii firmasının, Avrupa’daki dev firmalardan birini satın alacağı senaryonun ancak ‘hayal’ olabileceğini söylüyor.

Ancak Baykar’ın bu hayali gerçeğe dönüştürdüğünü ve böylece Türk savunma sanayii için çok önemli bir kilometre taşının daha aşıldığını kaydediyor. Bazı sektörlerde bir firma satın almanın ‘kabiliyet satın almak’ anlamına geldiğini vurguluyor Doğan. Ancak Baykar’ın bu hamlesi sadece kabiliyet meselesiyle sınırlandırılamayacak kadar değerli.

“Bu tür kritik sektörlerde satışlar çok zorlu oluyor”

“Türk savunma sanayiinin başrol oyuncularından biri artık Avrupa’da yerleşik bir firma halini alıyor.” diyor Doğan. Ayrıca enerji, sağlık ve savunma sanayii gibi alanlarda ülkelerin kolay kolay ‘satış’ yoluna gitmediğinin altını çiziyor. Bu sektörlerde bir satın almayı ‘evin içine girmek’ olarak yorumluyor.

Bugüne kadar benzer işlerin ya ABD firmaları ya da Avrupa kıtası içindeki şirketler üzerinden halledildiği bilgisini veriyor ve “Şimdi bir Türk şirketi denkleme dahil oldu. Söz konusu satın almayı salt savunma sanayii üzerinden okumak eksik olur. Bu işin siyasi, ekonomik, teknik ve kabiliyet kazanımı açısından çok değerli yansımalarını göreceğiz.” diyor.

Baykar neden İtalyan şirketi satın aldı?

Bu soruya şimdiden net bir yanıt vermek mümkün değil. Selçuk Bayraktar’ın gelecek günlerde yapacağı muhtemel açıklamalar şirketin kafasındaki yol haritasına ilişkin daha net konuşabilmemizi sağlayacak.

Yine de Kadir Doğan, mevcut durum üzerinden bazı muhtemel senaryolardan bahsediyor:

“Baykar çok büyüdü. Dev bir küresel bir şirket oldu. Belli ki firmanın geleceğine yön veren isimler artık Avrupa’da yerleşik olmalarının vaktinin geldiğini düşünüyor. Ayrıca, bu gibi alanlarda kabiliyetli şirketler bulmak pek kolay değil. İtalyan firmanın 140 yıllık bir geçmişi var. İş jetleri ve uçak motorları üretimiyle biliniyorlar. Aynı zamanda bakım, onarım ve revizyon hizmetleri de bulunuyor. Bu hamle maddi açıdan da en doğru zamanda yapılmış gibi duruyor.

Baykar elbette yeni şirketinden en yüksek verimi almak isteyecek. Havacılık konusundaki üretim hattı ve özellikle bu alandaki nitelikli personelin kullanımı öncelikli konulardan biri olabilir.

Bu satın alma Baykar’ın Avrupa’daki kimi ihalelere katılmasını, belki oradaki bazı fonlardan daha kolay yararlanmasını sağlayabilir. Hatta daha ileriki dönemlerde belki de kimi üretim kalemlerinin oraya kaydırılmasını da konuşabiliriz. Dünyanın kendi alanında en yoğun çalışan şirketlerinden biri Baykar. Ve şu an üretim hattı tamamen dolu. İtalya hamlesi buna bir çözüm sunabilir.”

“Bu işin en büyük kazananı Avrupa olabilir”

Kadir Doğan, Baykar tarafını anlattıktan sonra madalyonun bir de İtalya ve Avrupa tarafını da çeviriyor.

Türkiye-İtalya ilişkileri açısında bu satın almanın ciddi potansiyelleri beraberinde getirdiğinden bahsediyor. İki ülkenin zaten uzun yıllardır savunma sanayiinde var olan birlikteliğinin şimdi daha üst noktaya taşındığını vurguluyor.

Ancak etkileri sadece İtalya ile sınırlamıyor Doğan… AB ülkeleri başta olmak üzere tüm Avrupa kıtası için de bu satın almanın çok ciddi yansımaları olabileceğine işaret ediyor:

“Rusya-Ukrayna savaşı aslında Avrupa ülkelerinin savunma sanayii açısından nasıl bir çıkmazda olduğunu gösterdi. Kıta Avrupası, ABD’ye ne kadar bağımlı olduğunu bu savaşla birlikte anladı.

Şimdi çıkış yolu arıyorlar. Kendilerine ait savunma sanayii firmaları ya da ortaya koydukları projelerin çoğunda ciddi sıkıntılar var. Eğer bu firmaları Çin ya da Rus şirketlere satarlarsa zaten bambaşka sorunlar yaşayacaklar. Ki bunun da farkındalar.

İtalya doğru bir karar verdi ve Türkiye’ye kapıyı açtı. Avrupa’da Türk savunma sanayiine alan açılırsa bunun en büyük kazananı onlar olur. İçinde bulundukları durumun kurtuluş reçetesi, daha fazla Türk savunma sanayi şirketiyle çok yakın çalışmak. Baykar’ın değerli bir başlangıç olduğunu ve yakın gelecekte benzer haberler duyabileceğimizi düşünüyorum.” (TRT Haber)