Türkiye'de bir taraftan işsizlik konuşulurken bir taraftan da "İşçi bulamıyoruz" sesleri yükseliyor. "Gelecek mesleki eğitimde" sloganıyla Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, yaklaşık yedi buçuk aydır devam eden görev süresinde Türkiye'de mesleki eğitimde paradigma değişimine imza attı. Meslek liselerinin 'memleket meselesi' olarak görüldüğü ülkemizde artık sorunları değil rekorlarını konuşuyoruz. Öncelikle bu süreçte Mesleki Eğitim Kanunu'nda üç farklı değişiklik yapıldı. Hem çalışanlar hem de işverenler için cazip bir model ortaya çıktı. Maddi destekler sağlandı. 2 milyar TL'lik bir yük işveren üzerinden alındı. Sistem, devlet politikası olarak desteklenince de süreç daha da hızlandı. Burada atılan her adım iş dünyası ile istişare sonucu gerçekleşti. Bu düzenlemelerin ardından farklı sektörlerde çırak sayısı gözle görülür bir yükseliş yaşandı.

HARİTA OLUMLU YANSIDI

Bakanlık bu çalışmasını yaparken uyguladığı en önemli adımlardan birisi Türkiye'nin mesleki eğitim merkezi haritasını çıkarmak. İşletmelerin toplandığı yerlere bakılıp mesleki eğitimler buna göre kurgulandı. Çırak öğrencilere asgari ücretin yüzde 30'u kadar, kalfalık yeterliğini kazanan 12. sınıf öğrencilerine de asgari ücretin yarısı ödemeler yapıldı. Bütün bu adımlar meyveleri de beraberinde getirdi. Mesleki ve teknik eğitimde 2018'de üretim kapasitesi 217 milyondu, 2021 yılını ise 1 milyar 162 milyonla kapattılar. Mesleki ve teknik eğitimde 2022 Ocak ve Şubat ayları döner sermaye geliri, 2021'in ilk iki ayına göre yüzde 200 arttı. Öğrencilere yaklaşık 52 milyon lira, öğretmenlere ise 112 milyonluk pay dağıtıldı. Bu yılın sonunda bakanlığın hedefi ise 1,5 milyarlık gelir elde etmek.

CİDDİ BİR TALEP VAR

Bunlar yapılırken organize sanayi bölgeleri (OSB) de yakın takibe alındı. Daha önce ülkemizde 87 tane OSB'de mesleki eğitim merkezi vardı. Bu sayı çok kısa bir sürede 256'ya çıkarıldı. Geçen yılın sonunda sağlanan kapsamlı ödenekle bütün OSB'lerde mesleki eğitim merkezleri kuruldu.

BİR MİLYON ÇIRAKLA ÇOK ŞEY DEĞİŞECEK

Kanunla yapılan değişiklik öncesi çıraklık, kalfalık ve ustalık eğitiminin verildiği mesleki eğitim merkezindeki öğrenci sayısı 159 bindi, düzenleme sonrası bu sayı 370 bine çıktı. Bu öğrencilerin yüzde 50'si 18 yaşın üzerinde. Mesleki eğitim merkezlerinden faydalanan kadın sayısı 29 binden 50 bine çıktı. Bir işletmede usta öğretici varsa artık o işletme 40 çırak alabilecek. Bütün bu kararların ardından bütün sektörlerde ciddi bir talep oluştu. Yeni hedef ise yıl sonuna kadar bir milyon çırak. MEB, ülkemizin en kronik problemlerinden biri olan genç işsizlik oranını düşürme noktasında mesleki eğitim merkezlerini çok önemli bir aracı olarak kullanma uğraşında... 181 dalın tamamında gözle görülür bir talebin olması umutları daha da artırıyor.

PROBLEM ORTADAN KALKIYOR

Yapılan analizler ve sektörün ihtiyaçlarına göre çıkarılan rakamlara baktığımızda bir milyonluk hedefe ulaşıldığında ülkemizde sektörün çırak, kalfa ve usta ile ilgili ihtiyacı hemen hemen ortadan kalkmış oluyor. Çift haneli rakamlardaki genç işsizlik oranlarının tek haneye düşmesi öngörülüyor. Atılan adımlar mesleki eğitim merkezlerinde istihdam oranına da yansıdı. Oran yüzde 88 düzeyine çıkmış durumda. Almanya ile kıyaslama yaparsak bu oran orada yüzde 77 civarında.

MAHMUT ÖZAY - Türkiye