ZÜBEYDE YALÇIN

Türkiye, 2019 seçimleri ile birlikte yeni bir döneme girecek. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, "obez devlet anlayışından vazgeçmeliyiz" diyerek rotasını çizdiği yeni dönemin altyapısını oluşturacak düzenlemeler için düğmeye basıldı ve 5 ayrı komisyon kuruldu. Devletin yapılanmasından seçim sistemine kadar a'dan z'ye her şey yeniden düzenlenecek. SABAH'ın edindiği bilgiye göre Türkiye'de köklü değişiklikler yapacak komisyonların yapacakları düzenlemeler ise şöyle sıralandı:

YÜRÜTME TEKRAR YAPILANACAK

Yürütme yeniden yapılandırılırken Başbakanlık kal- kacağı için buraya bağlı kuruluşlarla Başbakan'ın görev ve yetkilerinin nasıl dağıtılacağı tek tek belirlenecek. Başbakana bağlı kuruluşların ve yetkilerinin bir bölümünün bakanlıklara, bir bölümünün ise Cumhurbaşkanı yardımcılarına bağlanması bekleniyor. Kritik kurumlar ise direkt cumhurbaşkanına bağlanacak. Bu kapsamda bakanlık sayısı, birleştirilecek ya da ayrılacak bakanlıklar da netleştirilecek. Bazı yeni bakanlıkların kurulması da gündeme gelebilecek.

PERSONEL REJİMİ SİL BAŞTAN

Alışılmış devlet memurluğu sistemi yani 657 Sayılı Yasa köklü şekilde değişecek. Memurlara performans kriteri getirilecek. Üst düzey kamu görevlileri, bakanlarla birlikte gelip, bakanlarla birlikte görev- den ayrılacak. Müsteşarlık makamının, bakan yardımcılığı şeklinde yeniden tanımlanması tartışılacak. Ancak devlet hafızasının korunması açısından müsteşarlığın korunması, genel müdür, daire ve şube başkan yardımcısı makamlarının kaldırılması üzerinde de duruluyor.

İTTİFAK VE DARALTILMIŞ BÖLGE

Siyasi Partiler yasasının yanında cumhurbaşkanlığı, milletvekili, yerel, seçmen kütükleri yasalarında değişiklik yapılacak. Cumhurbaşkanlığı sistemine göre bunlar yeniden düzenlenecek. AK Parti, ittifakların yolunu açacak bir düzenleme üzerinde çalışıyor ancak yüzde 10'luk seçim barajının düşürülmesine sıcak bakmıyor. AK Parti seçim sisteminde daraltılmış bölgeye geçilmesini de değerlendirecek. Seçilme yaşını 18'e indiren düzenlemelerin de seçim yasasında yapılması gerekiyor. Mart ayına kadar bu düzenlemenin yapılmaması halinde 18 yaşındakilerin yerel yönetimlere aday olmaması gibi bir durum ortaya çıkabilecek.

BİRİNCİ YARDIMCI VEKALET EDECEK

Cumhurbaşkanı'na "birinci atanan yardımcısının" vekalet etmesine dönük bir çalışma yapılıyor. Bu durumda, Cumhurbaşkanı'nın ölümü ya da istifası halinde seçime kadar olan sürede de vekaleti birinci atanan yardımcı yapacak.

TEK ADAYLIĞI TERCİH EDECEK

Yeni sistemde cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimleri birlikte yapılacak. Seçmen bir sandığa cumhurbaşkanı, diğerine de meclis pusulasını atacak. Bu kapsamda parti genel başkanları ya da bir ismin aynı anda hem cumhurbaşkanı hem de milletvekili adayı olup olamayacağı konuşulmuştu. Anayasa'da buna ilişkin açık bir düzenleme bulunmuyordu. Seçim Yasası'na konulacak bir hüküm ile gerekli düzenleme yapılacak. Bir kişi hem cumhurbaşkanı hem de milletvekili adayı olamayacak. Bunlardan birini tercih edecek.

TBMM İÇTÜZÜĞÜ

Meclis İçtüzüğü de yasama ve yürütme erklerinin ayrılığı gözetilerek Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile uyumlu hale getirilecek. Cumhurbaşkanı'nın grup ile ilişkileri, bakanların Meclis çalışmalarına katılmaları gibi düzenlemeler de İçtüzük kapsamında ele alınacak.

YEREL YÖNETİMLER SİL BAŞTAN

Yerel yönetim reformu kapsamında, İl Özel İdareleri, İl Genel Meclisi, Belediye Meclisleri, muhtarlıklar yetki ve görevleri ile yeni sisteme uygun şekilde yapılandırılacak. Yeni dönemde nüfusu 300 binin üzerinde olan illerin "bütün şehir" sayılması düşünülüyor. Bütün şehirler, büyük şehirden biraz daha farklı olacak. İl belediyeleri tüm sınırlar içindeki koordinasyonu ve imar birliğini sağlayacak. Ancak il belediyesi için sadece şehir merkezi oy kullanacak. Her ilçe kendi başkanı için oy verecek. Bağlı köylerin oyları da bağlı oldukları ilçe için sayılacak. Belediye hizmetlerinin daha etkin yürütülmesi için önümüzdeki dönemde beldelerin kaldırılması planlanıyor. Büyük beldeler ilçeye dönüştürülürken küçük olanlar köy ya da mahalle kabul edilecek.

PARTİ KAPATMA KALKIYOR

AK Parti reform kapsamına siyasi partilerin kapatılması konusunu da aldı. Anayasa ve yasalarda yapılacak değişiklik ile parti kapatma kaldırılacak. Bunun yerine bireysel sorumluluk getirilecek. Yani bir kişi suç işlemişse ve siyasi yasak gerekiyorsa bu bireysel olarak verilecek. Tüm partiye maliyet çıkartılmayacak.