4+4+4 Uygulaması ve Karşılaşılan Sorunlar
MEB.’da; yasal düzenlemeyle uygulamaya konulan 4+4+4 sisteminin 6 haftalık (1,5Ay)uygulamasında ortaya çıkan sorunlar ve çözüm yolları ile ilgili olarak TEM DER (Tüm Eğitim Müfettişleri Derneği) Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah KARAKUŞ’un açıklamasıdır.
444’ÜN UYGULANMASINDA KARŞILAŞILAN PROBLEMLER VE ÇÖZÜM YOLLARI :
2012-2013 Öğretim yılında yasal düzenlemeyle başlanılan 4+4+4 uygulanmasında karşılaşılan sorunlar, alınması gereken tedbirler:
1. 1.Sınıflarda 60 - 72 aylık öğrencilerin aynı sınıfta bulunmaları sorun yaratmakta; aynı müfredatın farklı seviyedeki iki gruba uygulanması pedagojik olarak bilimsel verilerle çelişmektedir.
Çözüm:
· En kısa zamanda, kurumda oluşturulacak komisyon nezaretinde; seviye/yaş gruplarına göre sınıfların yeniden oluşturulması,
· 1.sınıfların genelde hazır buluşluk düzeyi çok yüksek olduğu belirgin bir şekilde görülen bölgelerdeki okullarda, müfredatın öğrencilerin çok gerisinde kaldığı görülmektedir. Anasınıfı kökenli ve üst düzey öğrencilerin seviyelerine uygun program uygulanmadığı zaman öğrencilerin olumsuz etkilendikleri, çevresine ve sınıftaki diğer öğrencilere de olumsuz yansımaları olmaktadır. Bilinen eğitsel verilerle de çelişen, öğrencileri duraklatan, bildiklerini de unutturan ve bıkkınlığa sebep olan uygulamanın çağdaş yaklaşımlarla acilen hazır bulunuşluk düzeyleri dikkate alınarak çözümlenmesi gerekmektedir.
· “Uyum ve Hazırlık Çalışmaları Hazırlık Kitabı” ın daki etkinliklerin program gereğince uygulanması sınıfların kalabalık olması veya öğrenci sayısının normal olmakla beraber oyunlaştırılmış etkinliklerin uygulanması fiziki olarak mümkün olmamaktadır, bu durumda sınıfların öğrenci sayısının azaltılarak dersliklerde uygun oyun alanları oluşturulmalıdır.
· Yaş grupları ayrılma imkânı olmayan okullarda seviye/yaş grupları oluşturularak ileri düzeydekilere okuma 7yazma çalışmalarına ağırlık verilerek çalışılması.
2. 1.Sınıflarda; Öğretmen Kitabı“Uyum ve Hazırlık Çalışmaları” ile “Öğrenci Çalışma Kitabı 1-2”set olarak bazı okullarda öğretmen ve öğrencilere ulaşmadığı görülmüştür.
Çözüm:
· İlgili birimlerce gerekçesi ne olursa olsun kitap ve maretyal eksikliklerinin giderilmesi.
3.Sınıfların, özellikle de 60 aylık çocukların boylarına göre okul tuvalet, lavabo, muslukların düzenlenmediği görülmüştür.
Çözüm:
· Çocukların boylarına uygun hale getirilmesi için İlkokullara ve Ortaokullara ödenek ayrılması.
4.1.Sınıflarda “ Serbest Etkinlikler” 4 saattir. Veli isteğiyle öğrencinin bu dersleri almayabileceği belirtilmektedir. Ders almayan çocukların o saatlerde kontrolsüz kalmaları riski ve sınıfın tamamının almaması durumunda da sınıf öğretmeninin ek ders kaybına sebep olmaktadır.
Çözüm:
· Veli isteğinden ziyade, veli, sınıf öğretmeni, okul idaresi ve varsa Rehber Öğretmenden oluşan komisyon kararıyla katılıp/katılmamasına karar verilmeli.
5. 1.Sınıf öğrencileri 5. saatten sonra (5. ve 6. saatlerde) yoruluyorlar, ders ve etkinliklere katılmakta zorlanıyorlar.
Çözüm:
· Sınıf öğrenci sayılarının özellikle uyum süresince oyunlaştırılmış etkinliklerin uygulanmasına yönelik olarak 10 -20 arasında sınırlandırılması, etkinliklere ve öğrencinin yaşına uygun oyun köşe ve materyallerinin sağlanması programın uygulanmasında ve öğrencinin etkinliklere katılmasında etkili olacaktır.
· Ya da; sınıftan ayrı olarak oluşturulacak gerekli donanımı sağlanmış oyun sınıf/alan/birimlerin öğrenci etkinliklerinin uygulamasında yararlanılması veya fiziki olarak uygun şartların bulunması durumunda okul öncesi sınıflardan/birimlerden 1. sınıfların yararlanmalarının sağlanması.
6. 1.Sınıflarda altına kaçıran ve tuvalet eğitimi yerleşmemiş öğrenciler ile uyum problemi yaşayan öğrenciler için psikolojik destek sağlanması gerekmektedir.
Çözüm:
· Bu desteği sağlayacak sağlık personeli, mümkün değilse her okulun öncelikle Rehber Öğretmen ihtiyacının karşılanması.
7. Okullarda ihtiyaca cevap verecek sayı ve yeterlilikte yardımcı personel bulunmamaktadır.
Çözüm:
· Her kademedeki okullara yeterli sayı ve özellikte yardımcı personel istihdam edilmesi veya hizmet alımı için yeterli ödeneğin sağlanması.
8. İkinci 4+4’lerde Branş öğretmenlerinin eksikliği eğitim öğretimin kalitesini doğrudan ve olumsuz etkilemektedir.
Çözüm:
· Ortaokul ve Liselerde branş öğretmeni ihtiyacının karşılanması, gerekli sayıda öğretmen alımı en kısa zamanda sağlanmalıdır.
9. Okullardaki norm kadro güncellemelerinin yapılmadığı, yapılan kurumlarda ise fazlalık veya ihtiyaç oluşan branşlarla ilgili ihtiyacın giderilmesi için okul/ilçe/il düzeyinde gerekli iletişim/koordinasyonun kurulmadığı; dolayısıyla derslerin doldurulmasında personel yetersizliğine rağmen okul idarecileri iki ayağı bir pabuca sokmaya zorlandıkları görülmektedir.
Çözüm:
· 4+4+4 sisteminin uygulanması ile okullar arasındaki personel dağılımı henüz sağlıklı düzenlenemediğinden bazı branşlarda ihtiyaç fazlalıkları, bazılarında ise oluşan ihtiyacın bir türlü giderilememesi okul idarecilerini zor durumda bırakmaktadır. Problem getirilmemesi, sorunların üstünün örtülmesi veya halının altına süpürülmesi çözüm olmamakta, aksine sorunların katmerleşerek yığılmasına, veli/öğrenci/öğretmen ve idareci paydaşlarının arasında okul/eğitim/öğretim iklimini çok olumsuz etkilediği görülmüştür. Çalışma bölgesi içinde, gerekiyorsa ihtiyaç duyulan diğer çalışma bölgeleri arasında personel ihtiyacına göre düzenlemenin yapılması gerekmektedir.
10. Seçmeli derslerle ilgili olarak velinin özgür iradesine bağlı kalınarak belirlenen Seçmeli Derslerin uygulanmasında kurumların fiziki, personel ve bölge şartları sebebiyle uygulanmasında sorun yaşanmaktadır.
Çözüm:
· Seçmeli derslerin seçiminde öğretmenler kuruluna öncelik verilerek okuldaki öğretmen yeterliliğine göre seçmeli tercihi sınırlandırılabilir.
· Acilen sayı ve yeterlilik olarak ihtiyaç oluşan seçmeli ders öğretmen ihtiyacının karşılanması,
· İleriye dönük olarak okulların yapılması, açılması ile ilgili olarak geniş kapsamlı ve ihtiyaca cevap verecek şekilde ilkokul+Ortaokul+Lise(4+4+4)nin aynı yerleşke içerisinde yapılarak personel ve fiziki donanımı tamamlanmış birimlerin kullanılmasında rasyonel çözüm sağlanmış olacaktır.
11. Ortaokul ve Liselerde bazı branşlarda var olan ve yeni uygulama ile oluşan (Seçmeli dersler) öğretmen ihtiyacının karşılanamaması.
Çözüm:
· Seçmeli derslerdeki öğretmen ihtiyacının karşılanmasında sertifika yeterliliği sorunu çözmemekte, öğretmenin dersteki yeterliliğinin tartışılması riskini beraberinde getirmiştir. En kısa zamanda öğretmen ihtiyacının ihtiyaç duyulan ve ileriki yıllarda duyulmadı kaçınılmaz seçmeli ders öğretmen ihtiyacı da göz önünde bulundurularak branş öğretmeni atamalarının yapılması.
12. Haftanın bir günü de olsa akşam saat 19.00’de derslerin sona erdiği okulların sorununun çözülmesi, özellikle bu tür okullarda görevli Yardımcı Hizmetlilerin saat: 20.00’ye kadar süren ve saat 20.00’den sonraya da geçen temizlik ve ertesi güne hazırlık çalışmaları yasal hak edişleri de beraberinde getirmektedir. Çalışma barışının sağlanması, adil ve ekonomik çözüm getirilmesi yasal bir zorunluluk haline gelmiştir.
Çözüm:
· Fiilen oluşan ve yeni düzenlemeye ihtiyaç duyulan uygulamalarla ilgili olarak, Yardımcı Personel ile Öğretmenlerin çalışma saatlerindeki düzenlemelerindeki fiili durumlarına paralel mali düzenlemeler gözden geçirilerek özlük haklarının adil bir çözüme kavuşturulması.
13. Seçmeli derslerin uygulanmasında sorun bir türlü ortadan kalmadığı görülmektedir. Okullara arasında çok sayıda ve farklı uygulamalara gidildiği, çözüm yollarında farklılığın başıboş bir süreci başlattığı, bütünlüğün ve birliğin ortadan kalktığı görülmektedir.
Çözüm:
· 5.Sınıf ve 9. Sınıflardaki seçmeli derslerin seçiminde öğrenci/velinin özgür iradesinin belirleyici oluşu, demokratik sürecin işleyişine önemli bir katkı sağlamakla birlikte; öğretmen sayısının yetersizliği, haftalık ders saati sayılarının farklılığı uygulamada okul idarecilerinin/öğretmenleri çok olumsuz etkilemektedir. Farklı çözümler beraberinde çok sayıda sorunu da beraberinde getirmektedir. (Seçmeli dersleri aynı güne planlamak gibi eğitsel yönden uygun olmayan uygulamalar görülmekte, servis beklemek zorudaki öğrenci kitlesinin kontrolsüz, boşta kalması, ya da zorunlu olarak bazı sınıflara kurs düzenlenmesi çözümü getirilmesi vb.) Zorlama yerine akılcı çözümler getirilmelidir.
14.Okul Aile Birliklerinin yeni yasaya göre okul türlerine, aynı binada sabahçı/öğleci veya ikili gibi oluşan fiili zorunluluklar sebebiyle kuruluş ve çalıştırılmasında sorun yaşanmaktadır.
Çözüm:
· İkili eğitim/öğretim yapan, aynı bahçeyi paylaşan ve tek müdürlükle idare olunan İlkokul/ortaokulların Okul Aile Birliğinin oluşturulmasında karşılaşılan sorunların, fiili durumlar göz önünde bulundurularak yeni uygulamaya göre acilen gerekli düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.
15. e-okul’da yaşanan sorunların giderilmesi, modüle girişlerin sürekli ve kısıntısız olması için gerekli düzenleme ve teknolojik tedbirlerin alınması.
Çözüm:
· Ulaştırma Bakanlığı sorumluluğunda yürütülen elektronik iletişim ve ağ sisteminin çağdaş normlara göre ve her an ulaşılabilir hale getirilmesi için gerekli bilişim teknolojisinden yararlanılması gerekmekte. Modüle giriş her ne gerekçe olursa olsun mutlaka sistemin işlerliği ve amaca hizmeti açısından mutlaka sağlanmalıdır.
16. Sosyal Etkinlikler Yönetmeliğinin uygulanmasında, özellikle ‘Toplum Hizmeti’ çalışmalarında ders saatlerinin ve sürenin yetersizliğinden uygulanması mümkün olmamaktadır.
Çözüm:
· 1. ve 5. Sınıflar ile ara sınıflarda ders saatlerinin dışında yapılması gereken ‘Toplum Hizmet’ ve Kulüp çalışmalarında yönetmeli hükümlerinin uygulanması ülkemizin şartları, kurumların fiziki durumu ve ilgili mevzuatlara göre uygulanamadığı gerçeğimden hareketle; yönetmelik hükümlerinin uygulanabilir ve ülke gerçekleriyle uyumlu hale getirilmelidir. Uygulanamadığı halde uygulanıyormuş gibi yapılması kendimizi kandırmaktan öteye gitmemektedir.
17. 1. ve 5. Sınıflarda Rehberlik ve Sosyal Etkinlik Yönetmeliğinin uygulanması mevzuatlardaki çelişki nedeniyle uygulanamamakta, farklı uygulamalar ise sorunları çözmediği gibi okul idaresi ve öğretmenlere sorumluluk yüklemektedir.
Çözüm:
· Uygulamadaki sınıflar arasında Rehberlik çalışmalarının mevzuatla yapılmayacağı eğitsel olarak başlı başına bir sorun olarak görülmekte; ders saatleri dışında yürütülmesi gereken Klüp/Sosyal Etkinlik çalışmalarının uygulanması ders saatleri, kurumun imkânları, fiziki yetersizlik vb. sebeplerle önceki yıllarda uygulanamadığı gibi, yeni düzenlemeyle imkânsız hale gelmiştir. Yasal uygulanabilir düzenleme en kısa zamanda yapılmalıdır. Bu çıkmaz uygulamada problemin çözümsüz veya yanlış çözüm arayışlarına yönlendirmekte, okullara, idarecilere, öğretmenlere göre değişen farklı çözümleri; dolayısıyla katlanmış sorunları beraberinde getirmektedir.
18. Norm kadro güncellemesi sonucunda oluşan öğretmen fazlalıkların eğitim camiasını olumsuz etkilemekte, gelecek kuşkusu ile personel arasında huzursuzluklara sebep olmaktadır. Kazanılmış hakların belirsiz bir gelecekle riske atılması duygusu performansı çok olumsuz etkilemiştir.
Çözüm:
· Ülke gerçekleriyle örtüşen, insan huzur/mutluluğunu temel eksen kabul eden çalışmalarla öğretmenlerin yaşamakta oldukları ve belirsiz gelecekleri konusunda rasyınal çözümler getirecek performansı olumlu yönde etkileyecek düzenlemelerin yapılması bir mecburiyet olarak ortaya çıkmış bulunmaktadır.
19. Taşıma Merkezli Okulların 5. Sınıfların 36 saatlik haftalık ders saatlerinin uygulamasında öğrenciler kontrolsüz bir şekilde sınıflarda veya bahçede servisleri başıboş beklemek zorunda bırakılmakta, okullar arasında farklı çözümler üretilmektedir.
Çözüm:
· Ders saatleri yeniden gözden geçirilmelidir, okul ve mevsim şartları coğrafi bölge farklılıkları göz önünde bulundurularak öğrenci, yönetici, veli ve servis hizmeti sunanların ortak yararı göz önünde bulundurularak uygulanabilir düzenlemeler acilen yürürlüğe konulmalıdır.
20. Fatih Projesinin uygulanmasında Ulaştırma Bakanlığınca kurulması gereken ağ sisteminin kurulumunda sorun yaşanmakta, uygulamanın devam ettiği okullarda öğretmenlerin sistemden en rasyonel bir şekilde yararlanmaları için yeterli hizmetiçi eğitimden geçirilmediği görülmektedir.
Çözüm:
· Yapılan milyonlarca yatırıma rağmen amaca hizmet etmeyen uygulama için acilen tedbir alınmalıdır. Akıllı tahta kullanılması hususunda personelin uygulamalı Hizmetiçi seminerinden geçirilmesi, tablet bilgisayar kullanımının amacı doğrultusunda kullanımı konusunda yeterli teknik yardımın sürekli olarak sağlanması, uygulamanın Eğitim Denetmenlerince denetlenmesi, Ulaştırma Bakanlığının da; taahhüdünü yerine getirmede gerekli özeni göstermesi gerekmektedir. Milyonlarca dolar tutarındaki yatırımın süreç içindeki tüm evrelerinin takibi, denetimi ve teknik yardımı mutlaka sağlanmalıdır.
21. Okul Tabelaları hala değiştirilememiştir, mühürler eskidir, ilgili evrak be basılı belgeler eski yönetmeliğe göre düzenlenmiş evraklarla yürütülmektedir.
Çözüm:
· Gerekli ödenek kurumlara sağlanarak sistemdeki yenilik kurumun adıyla, mührün de en kısa zamanda yansımalıdır.
22. Seçmeli Derslerden kitabı olmayan derslerde kaynak kitapların tespitinde belirsizlik, farklı ve sakıncalı uygulamalara sebep olmaktadır.
Çözüm:
· MEB tarafından kaynak kitap listeleri ve programa göre yararlanılabilecek kitapların listesi tavsiye veya şartlı olarak en kısa sürede açıklanarak, derse giren öğretmenlerin kaynak ihtiyacı Türk Milli Eğitiminin amacı/ilkeleri çerçevesinde sağlanmalıdır. Özellikle ders kitabı olmayan seçmeli derslerde, kaynak kitap tespitinin öğretmen inisiyatifine bırakılması tartışma ortamını da beraberinde getirmiştir. Programın uygulanması sürecin de aynı içerikli benzer kaynakların tavsiye edilmesiyle birlik ve beraberliğin sağlanması gerekmektedir.
23. İngilizce dersinin öğretiminde DyNet kullanımı/uygulamasında sorun yaşanmakta, ilgili formatörlerin genel değerlendirmelerinde de amaca ulaşılamadığı, sistemin çıkmazda olduğu görülmüştür.
Çözüm:
· Belli bir kurdan sonra ilerlemiyor, sistem sağlıklı çalışmıyor, emek/zaman/maddi zarar ve israfa sebep olmaktadır. Sistemin güncellenmesi, materyal yetersizliklerinin giderilmesi, okuldaki bilgisayar sistemlerinin teknolojik yeterliliklerinin sağlanması gerekmektedir. Aksi durum Yabancı Dili öğrenmek yerine bildiklerini de unutmak/yersiz tekrarlarla zaman israfından başka bir sonuç çıkarmamaktadır.
24. Teknik ve Endüstri Meslek Liselerinde 9. Sınıflarda seçmeli olarak uygulamaya konulan 18 seçmeli dersin uygulanmasında öğretmen sayısının yeterli olmayışından dolayı 1 ay geçmesine rağmen halen dersler boş geçmektedir. Bu arada resmi olmayan sözlü uyarılarla mevzuata rağmen suç teşkil edecek uygulamalara okul yöneticilerinin yönlendirildiği görülmektedir.( Öğretmenlerden alınan dilekçelerle branş veya yan alanıyla ilişkisiz dersleri doldurmak adına derslere girmektedir).
Çözüm:
· Bu durum İlçe Milli Eğitim veya İl Milli Eğitim Müdürlüklerinin okul yönetimlerine ‘- bize problem getirmeyin, yeni sistemin uygulanmasında herhangi bir sorun yaşanmamakta, her şey yolunda’ denmesine yönelik, sorunların açıkça söylenemediği, sanki problem yokmuş gibi bir yanıltıcı tablonun oluşturulmasına figüranlık yapmaya zorlanıldığı görülmektedir. Özellikle bazı seçmeli derslerde branş öğretmenlerinin olmayışı acil çözümlerin de zorunlu olarak getirilmesi sonucunu getirmiştir.
25. Açık Liseyle ilgili sorumluluk verilen liselerin iş yükü sorun yaratmakta, idarecileri akşam saat 21.00’ e kadar okulda bulunmalarına rağmen karşılığında verilen ders ücreti çok yetersiz kalmaktadır.
Çözüm:
· Açık liselerin kayıt, sınav vb. iş ve işlemleri aşırı yük getirmektedir. Özellikle okul yöneticileri hiç derse girmedikleri durumlarda saat 18.00 da başlayıp en az 21.00’ e kadar süren zaman diliminde okulda sorumluluk gereği bulunmak zorunda kalmakta, karşılığında ise çok az bir ders ücreti verilmektedir. Bu durum fiilen çalışılmasına, sorumluluk alınmasına rağmen karşılığının alınmadığı görülmektedir. Yine Cumartesi/Pazar günleri yapılan derslerin öğretmen ihtiyacının karşılanmasında yaşanan sorunun, açıl lise programlarının uygulanmasında görevlendirilecek öğretmenlerin de okulun normu içine alınarak değerlendirilmesi sorunun çözümüne yardımcı olacaktır. Konuyla ilgili Yasal düzenlemenin acilen yapılması gerekmektedir.
26. Uygulamaya konulan 4+4+4 sisteminin başarılı olması, hata/eksik/yanlışlarıyla da olsa toplumda kabul görmesi, eğitim öğretim sürecinde bilimsel ve objektif temeller üzerinde uygulanabilmesi; Türk Milli Eğitiminde yeni ve çağdaş bir çığır açabilmesi için öncelikle tutarlı ve gelişmeye açık çağdaş normlara göre denetlenmesi gerekir.
· Sistemi, alandaki eli/kolu/gözü/dili/aklı olan kariyer meslek mensupları İl Eğitim Denetmenleri(Eğitim Müfettişleri)tarafından; sürecin her safhasının değerlendirilmesi ve denetlenmesi görülmektedir. Bu süreçte İl Eğitim Denetmenlerinin (Eğitim Müfettişlerinin) hak kayıplarının giderilmesi, MEB.‘de tek çatı altında bir denetim yapısının oluşturularak çağdaş denetim normlarının ülkemizde de acilen uygulanması, aynı işi yapanlar arasındaki eşitsizliğin ve görev alanı ile özlük/mali haklar arasındaki manidar tutarsızlığın giderilmesi vicdani bir sorumluluktur. Çünkü birçok bakanlıklarda ki denetimin tek çatıda birleştirilmesinin MEB. da uygulanmaması için hiçbir gerekçe bulunmamaktadır. Aklın yolunu zorlamak, vicdanların körlüğünden başka bir şey değildir.
Tem Der olarak yukarıda belirlediğimiz sorunlar ve çözüm yolları Türk Milli Eğitiminin kısa/uzun dönemde, yetkili ve sorumlulara ışık tutacak düşüncesiyle bizzat alanda sorunları gören, yaşayan ve çözüm üretenler olarak tespitlerimizdir. Amacımız sorunların altında kalmak değil, akılcı, yapıcı ve rasyonel çözümleri de beraberinde getirmektir. Yeni yasal düzenlemelerle ortaya çıkan sorunların çözümünde bundan böyle Eğitim Müfettişleri olarak hiçbir karşılık beklemeden elimizi, yüreğimizi koyacağımızdan kimsenin şüphesi olmasın. Yardımcı hizmetlisinden, Milli Eğitim Müdürlerine kadar tüm eğitim camiasının sesi, aklı, yüreği; gerektiğinde Türk Milli Eğitiminin adsız neferleri olmaya devam edeceğiz.
TEM DER Yönetim Kurulu Adına
Başkan Abdullah KARAKUŞ
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.