Eğitim kamuoyunda bilinen adıyla 4+4+4 sitemine geçilmesiyle ilkokul ya da ortaokul şekline dönüştürülen okullara toplu geçiş yapılıp yapılmayacağı konusunda bu günlerde kelimenin tam anlamıyla bir kaos yaşanmaktadır. İlkokul ve ortaokulların bu yıl birbirinden tamamen ayrılması konusunda veliler farklı algılamakta, okul yönetimleri gelen yazılar arasındaki çelişkilere sıkışmış kalmış durumda, öğretmenler belirsizlik içinde kıvranıp durmakta ve nihayet bakanlığın kafası ise hepten karışmış durumdadır. Daha da acı olanı ise okulların açılmasına az bir süre kalmış olmasına rağmen hala ne yapılacağına henüz net bir karar verilebilmiş değildir.

Bilindiği üzere kaosun özeti şöyledir: Hatırlanacağı üzere 4+4+4 ile ilgili kanun değişikliği yapıldığı andan itibaren kamuoyunun algısı ilkokul olan okullarda yalnızca 1-4. sınıfların okuyacağı, ortaokullarda ise 5-8. sınıfların okuyacağı, bütün okulların bu yıl topyekun aynı anda bu sisteme geçeceği şeklinde oldu. Haliyle okul idareleri ve öğretmenler de aynı şekilde böylesi yanlış bir algıya kapıldılar. Bu şekilde algılamakta da belki haklılardı; çünkü yazılı ve görsel basın konunun detaylarına girmeden ve kanunu iyice incelemeden kabataslak haber yaparak kamuoyunu bu yönde yanlış yönlendirdi. Bu konuda hiç şüphesiz bakanlık yetkililerinin ayaküstü çelişkili açıklamaları da önemli ölçüde etkili oldu.
Bu yanlış anlamanın ve bakanlığın bu süreci doğru yönetememesinin sonucu olarak il ve ilçe milli eğitim müdürlükleri apar topar bir çalışma yaparak toplu geçişlerin bu yıl yapılacağı yönünde çalışmalarını bile yaptılar. Daha da ötesi bu çalışma esnasında başka okula taşınacağına inanan öğretmenler yavaş yavaş pılını pırtını toplamaya başlamışlardı bile… veliler ve öğrenciler ise kimi sevinerek kimi de üzülerek bu toplu geçişi içine sindirmeye başlamışlardı.
Derken Ankara’dan gizli bir e-mail gelmiş olmalı ki tüm bu çalışmaları ve beklentileri bıçak gibi kesti ve o ana yapılan tüm çalışmaların iptal olduğu ve “Kademeli geçiş” sistemi adı altında sil baştan yeni bir çalışma yapılacağı duyuruldu. Daha doğrusu dönüşün kırılma noktası 222 Sayılı Kanunun Geçici 11. maddesinde yer alan “ Bu maddenin yayımı tarihinde ilköğretim kurumlarının 5,6,7 ve 8. sınıflarında eğitim görenler eğitimlerini bu kurumlarda tamlar” şeklindeki kesin hüküm unutulmuş olmalıydı ki geç de olsa bakanlık uyanarak sistemi bu kanun maddesine uygun olarak yeniden düzeltmeye karar verdi. Nitekim “Kademeli geçiş” denilen sistemin yasal dayanağı bu madde idi.
Hal böyleyken yani bakanlık zorunlu olarak uygulamak durumunda olduğu 222’nin Geçici 11. maddesini yani kademeli geçişi uygulamakla zaten işin doğasına uygun hareket etmekte olduğu şeklinde sağduyulu bir anlayış yerleşmeye başlamış iken bu defa bir başka çelişkili yazılı açıklama zihinleri yeniden bulandırdı. Zira Milli Eğitim Bakanlığı, Temel Eğitim Genel Müdürlüğünün 03.07.2012 tarihli ve 10124 sayılı yazısında “Toplu öğrenci aktarımı” konusunu gündeme getirerek aynen “İlkokul ve ortaokullara öğrenci aktarımları bakanlığımız tarafından e-okul üzerinden yapılacak olup, bunun mümkün olmadığı durumlarda aktarımlar ilçe yetkililerince yapılacaktır. (1-4. sınıfların toplu aktarımı ilkokullara, 5-8. sınıfların toplu aktarımı ortaokullara, 5. sınıfların toplu aktarımı ortaokullara yapılacaktır. Toplu aktarımlarda adres kontrolü yaptırılmayacaktır…” şeklinde yeni bir açıklama yapıldı. Dolayıyla bu yazılı açıklama yukarıda açıklanan Geçici 11. Maddeye aykırı olduğu için bu defa il ve ilçe milli eğitim müdürlükleri böylesi bir uygulama sıkıntı doğurur endişesiyle risk almaktan çekindikleri için bu ateş topunu okul müdürlerinin kucağına atarak bütün velileri ikna etmek suretiyle ilişkili okulların birbirlerine “Toplu nakil” yaptırmak suretiyle toplu geçiş yapabilecekleri şeklinde bir ara formül bulmaya çalıştılar. Bazı istisna okulların bu uygulamayı yaptığı sitemizce bilinmektedir ancak genelde ne velilerin ikna olması ne de toplu nakil pek de uygulanabilir bir yöntem olmadığı için bu formül de tutmadı. Nitekim bu uygulama eskilerin deyimiyle “Hileyi şer’iyye” kabilinde kanun maddesinin arkasından dolanmak anlamına geliyordu ve bir yerde patlak vereceği aşikârdı.
Çelişkiler bununla da bitmedi Bakanlık toplu aktarımda ısrar ederek, Temel Eğitim Genel Müdürlüğünün 06.08.2012 tarihli ve 11683 sayılı en son yazısında yine toplu aktarım konusunda “…ilkokul ve ortaokullara il/ilçe öğrenci yerleştirme komisyonları tarafından e-okul üzerinden yapılacağı; Müstakil ilkokullara sadece 1-4.sınıflar eğitim göreceğinden 5-8. sınıfların planlanan en yakın ortaokula aktarılacağı; müstakil orta okullarda ise 5-8. sınıflar eğitim göreceğinden 1-4. sınıfların ise planlanan en yakın ilkokula aktarılacağı…” yazılı resmi yazıyla tekrar belirtilmiştir.
Görüldüğü üzere 222 Sayılı kanunun Geçici 11. Maddesinde kademeli geçiş zorunlu olarak düzenlenmiş iken Bakanlığın her iki yazısında da toplu aktarımdan bahsedilerek hemen geçişlerin topluca tamamlanması öngörülmektedir. Bu çelişkili durum, uygulamada daha da büyük çelişkilere neden olmakta ve haliyle kafası karışan il/ilçe ve okul yöneticileri bu çelişkili durum arasında sıkışıp kalmış durumda, bunun sonucunda efsane türünden yorumlar ortalıkta dolaşarak herkesin kafası daha karışmaktadır.
Bunun sonucunda bu belirsizlik nedeniyle ilkokullar ve ortaokullar bakanlıktan gelecek son uygulama şeklini beklemeye koyularak okulların açılmasına az bir süre kalmış olmasına rağmen gerekli planlama ve hazırlıklarını da yapamamaktadır. Dahası öğretmenlerin kendi okullarında mı kalacakları, ilişkili oldukları okula mı gidecekleri, norm fazlası durumuna mı düşecekleri de belirsizliğini koruduğu için öğretmenler de bu konuda ciddi sorun yaşamaktadırlar. Kısacası bu durumda olan tüm ilkokul ya da orta okullarda tam anlamıyla bir belirsizlik ve kaos yaşanmaktadır. Velilerin meraklı ve ısrarlı soruları karşısında net cevap veremeyen okul yönetimleri ise zor durumda kalarak artık il/ilçe ve hatta bakanlıktan da öte işi Allah’a havale etmiş durumdadırlar.
Son gelinen noktada ise bakanlık e-okul üzerinde hummalı bir çalışma yapıyor olmalı ki şu günlerde bazı okullara e-okula girişi kapalı, bazı okullar ise girdiği halde içerik boş durumdadır. Duyumlarımıza göre bakanlık tüm okulların öğrenci aktarımlarını peyder pey yapmaya çalışıyormuş ancak toplu geçiş olacak mı olmayacak mı henüz bu konu netlik kazanmış değildir. Bir başka ifadeyle kaos devam etmektedir.
Şahsen benim naçizane görüşüme göre de toplu aktarım ya da toplu geçişler tek celsede bu sene yapılmalı ve bu kaosa son verilmelidir. Zira 2015 yılına kadar üç yıl peyder pey devam edecek olan kaos durumu eğitime ciddi zararlar vereceği gibi ilkokulların ikinci kademesinde her sene öğrenci sayısı azalacağı için branş öğretmenleri ekders sıkıntısı yaşayacak ve okullar arasında gidip gelmek zorunda kalarak madur olacaklardır. Bu riski göze almak istemeyen branş öğretenleri doğal olarak sağlam bir liman arayarak bulundukları okullardan orta okullara tayin isteyeceklerdir. Dolayısıyla da kademeli geçiş yapan okullarda branş öğretmeni kalmayacak eğitim de doğru düzgün yapılamayacaktır. Bu nedenle eğitimin ve öğretmenlerin üç yıllık geleceğini düşünerek toplu geçişler yapılmalı, ilkokullar yalnızca ilkokul; ortaokullar ise yalnızca ortaokul olarak eğitimlerine bu yıldan itibaren başlamalıdır.
Ancak bu geçişler, 222’nin Geçici 11. Maddesinin arkasından dolanarak, kanun maddesini genelgelerle baypas ederek, bakanın iradesini TBMM’nin iradesinin üstüne çıkararak ve nihayet hileyi şer’iyye yaparak olmamalıdır. Çözüm gayet basittir. Bakanlık temiz bir iş yapmak istiyorsa 222’deki geçici 11. Maddeyi TBMM’ye getirerek kanun değişikliği ile ya da daha kestirme yoldan Kanun Hükmünde Kararname ile ortadan kaldırarak ya da toplu aktarımların yapılabileceğine dair bir cümle ilave ederek pekâlâ bir gecede çözebilir. Ve çözmelidir! Zira eğitim adına kaybolan yılların telafisi yoktur.
Ve son olarak sendikalardan bu konuda yardım isteyecektim ama nafile…Onlar özel üniversitelerle anlaşarak Eğitim Yönetimi diploması satın almak için tezgah kurma çalışmalarının içinde eğitimi çoktaan unutmuş durumdalar bile…ne yazık ki!
24.08.2012
Cafer GÜZEL
[email protected]