Ahmet ÜNLÜ'nün köşe yazısı;

2020 yılı Ocak ayı sonrasında belediye başkanları ne kadar maaş alacak?

Belediye başkanlarının aldıkları maaşlar, ilave ödemeler ve birden fazla yerden maaş almaları merak konusu haline gelmiştir. Özellikle birden fazla görevden ayrı ayrı maaş almaları konuyu farklı bir alana taşımıştır. Bu nedenle onlar da memurlar gibi mi ücret alıyor ya da onların maaş hesabı farklı mıdır, bunların emekli maaşları çalıştıkları sürece kesiliyor mu, birden fazla görevden aynı anda maaş alabilirler mi? Nüfus rakamlarının maaşa etkisi var mıdır? Bu sorular ışığında 2020 yılı Ocak ayı sonrasında belediye başkanlarına ödenecek maaşları açıklayacağız.

Belediye başkanlarının maaşı nasıl belirleniyor ve hangi unsurlar etkilidir?

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Belediye başkanının özlük hakları" başlıklı 39'uncu maddesinde aynen; "Belediye başkanına nüfusu; a) 10.000'e kadar olan beldelerde 70.000, b) 10.001'den 50.000'e kadar olan beldelerde 80.000, c) 50.001'den 100.000'e kadar olan beldelerde 100.000, d) 100.001'den 250.000'e kadar olan beldelerde 115.000, e) 250.001'den 500.000'e kadar olan beldelerde 135.000, f) 500.001'den 1.000.000'a kadar olan beldelerde 155.000, g) 1.000.001'den 2.000.000'a kadar olan beldelerde 190.000, h) 2.000.001'den fazla olan beldelerde 230.000 gösterge rakamının devlet memurları için belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık brüt ödenek ödenir.

Nüfusu 50.001'den az olan il merkezi beldelerde bu ödeneğin hesaplanmasında (c) bendinde belirtilen gösterge rakamı esas alınır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca devlet memurları ile bakmakla yükümlü bulundukları için uygulanan sosyal hak ve yardımlar, aynı esas ve usüllere göre belediye başkanları ile bakmakla yükümlü bulundukları için de uygulanır" hükmüne yer verilmiştir.

Maliye Bakanlığı, Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü'nce yayımlanan 03.01.2014 tarihli ve 54 sayılı Mali ve Sosyal Haklara ilişkin yayımlanan genelgenin 10'uncu maddesi uyarınca 5393 sayılı Kanun'un 39 ve 32'nci maddelerine atfen belediye başkan ödenekleri tespitinde gösterge rakamlarına 2.280 rakamının eklenmek suretiyle belediye başkan ödeneklerinin hesaplanacağı ve dolayısıyla belediye meclis üyelerinin huzur haklarının da bu meyanda düzenleneceği hüküm altına alınmıştır.

Bu hükümler çerçevesinde, nüfusu 2.000.001'den fazla olan belediyelerdeki belediye başkanlarına 232.280 * 0,146061 = 33.927 TL brüt ücret ödenecektir. Nüfusu 10.000'e kadar olan beldelerde ise 72.280 * 0,146061 = 10.557 TL brüt ücret ödenecektir.

Ayrıca, bunlara çocuk ve eş yardımı ödemesi de yapılacaktır. Diğer hesaplamalar da aynı şekilde yapılacaktır. Buna göre; eş için ödenecek yardım tutarı; 2.273 x 0,146061 = 331,99 TL

Her bir çocuk için; 250 x 0,146061 = 36,51 TL, Çocuk 0-6 yaş grubunda ise; 500 x 0,146061 = 73 TL'dir. Devlet memurlarının maaş ödemelerinde esas alınan memur maaş katsayısı arttığında aile yardımı ödeneği tutarı da artmaktadır.

Yönetim kurulu başkanlıklarından alınan ücretleri bu hesaba katmıyoruz. Hemen hemen birçok belediye başkanının normal maaşlarına ilave olarak aldıkları yönetim kurulu maaşları bulunmaktadır. Özellikle belediye şirketlerinin yönetim kurulu başkanlıklarından alınan ücretler oldukça yüksek olabilmektedir.

Belediye başkanlarının prime esas kazançları nasıl tespit ediliyor?

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 80'inci maddesinde belediye başkanlarının prime esas kazançlarının nasıl tespit edileceği açıklanmıştır. Buna göre; büyükşehir belediye başkanları için bakanlık genel müdürünün, diğer belediye başkanları için ise öğrenim durumları itibarıyla 657 sayılı Kanun'a göre yükselebilecekleri dereceyi aşmamak kaydıyla, 657 sayılı Kanun'a ekli (I) sayılı ek gösterge cetvelinin "VIII. Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfı" bölümünün (d) bendinde belirtilenlerin prime esas kazançları esas alınmaktadır.

Maaşlara ilave olarak huzur hakkı da ödenir

Diğer yandan, meclis başkan ve üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için, belediye başkanına ödenmekte olan aylık brüt ödeneğin günlük tutarının üçte birini geçmemek üzere meclis tarafından belirlenecek miktarda huzur hakkı ödenir. Huzur hakkı ödenecek gün sayısı, 20, 24 ve 25'inci maddelerde belirtilen toplantı günü sayısından fazla olamaz ve meclis üyelerine aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemez.

Belediye başkanları birden fazla maaş alabilir mi?

666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 5'inci maddesinin 15/1/2012 tarihinde yürürlüğe giren (s) fıkrası ile memurlar ve diğer kamu görevlilerinden, kurum ve kuruluşların yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyelikleri ve komisyon, heyet, komite ile benzeri organlarda görev alanlara, kurum içi ve kurum dışı ayrımı yapılmaksızın bu görevlerinden sadece biri için ücret ödenebileceği hüküm altına alınmıştır.

Maliye ve Hazine Bakanlığı'nın 08.08.2012 tarihli ve 8674 sayılı görüş yazısına göre, belediye başkanları 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin anılan 12'nci maddesi kapsamında değildir. İşte tartışma da burada çıkmaktadır. Özellikle bazı belediye başkanları bu konuda sınıfta kalmıştır. Yapılacak bir değişiklikle hem ödenecek ücretlere tavan getirilmeli hem de birden fazla yerden ücret alınmasının önüne geçilmelidir. Tavan olarak da KİT yönetim kurulu üyelerine yapılan ödeme esas alınmalıdır. Yoksa tartışmaların arkası önü alınamaz.

Görevdeki belediye başkanlarının emekli maaşları kesilir mi?

5335 sayılı Kanun'un 30'uncu maddesine göre mahalli idareler seçimleri sonucuna göre görev alanların emekli maaşları kesilmemektedir. Dolayısıyla bunlar hem görev aylıklarını hem de emekli aylıklarını birlikte almaktadırlar. Bu duruma elbette denecek bir şey olamaz. Ancak, birden fazla ve çok yüksek tutarda ödenen yönetim kurulu ücretlerine çeki düzen verilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde her gün bu konuları konuşur dururuz. Bu konuyu uzun süredir gündeme getirmiş olmamıza rağmen şuana kadar bir gelişme olmamıştır. Ne diyelim çıkmadık candan ümit kesilmez.