10 liseliden 6’sı her gün şiddete maruz kalıyor. İki öğrenciden 1’i de her gün şiddet uyguluyor.

Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğretim üyeleri, TÜBİTAK desteğiyle liselerdeki en kapsamlı şiddet araştırmasını gerçekleştirdi. 12 farklı bölgeden 10 bin öğrenciyle görüşüldü.

‘Her gün şiddet’ itirafı

İşte dehşete düşüren sonuçlar: Öğrencilerin yüzde 60.9’u her gün şiddet görüyor. Yüzde 28’i en az bir defa şiddete maruz kalıyor. Sadece yüzde 10’u “Hiç şiddet görmedim” diyor.

Endüstri meslek ilk sırada

Yüzde 50’si hemen her gün, yüzde 34’ü de en az bir defa şiddet uyguladığını itiraf ediyor. Yüzde 16’sı hiç şiddet uygulamıyor. Şiddette endüstrimeslek liseleri ilk sırada yer alıyor.

Cezaevi ihtimali 4 kat artıyor

Araştırmanın yöneticisi Doç. Metin Pişkin “Yüzde 10 bile olsa, 1.5 milyon insanın sıkıntı yaşadığını gösterir” dedi. Şiddetin sosyal, kişilik ve psikolojik gelişimi olumsuz etkilediğini vurguladı.

Eğitimden sonra sürüyor

Doç. Pişkin okul çağında şiddet uygulayanların eğitim hayatından sonra suç işlemeye devam ettiğini belirtti. “Bu tür çocukların 4 kat daha fazla hapse girme ihtimali oluyor” diye konuştu.

LİSELİLER AKRAN ŞİDDETİ KURBANI

Türkiye'deki 12 farklı bölgede yaklaşık 10 bin öğrenciyle yapılan "Akran zorbalığı araştırması" okulda şiddetin ne kadar yaygın olduğunu gözler önüne serdi. Araştırma bugüne kadar sahasında yapılmış en kapsamlı çalışma. TÜBİTAK'ın desteklediği araştırmaya göre öğrencilerin yüzde 61'i haftada en az bir defa ve hemen hemen her gün şiddet görüyor.

Bilim adamları okullarda şiddeti masaya yatırdı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bölümü'nden Doç. Dr. Metin Pişkin, Prof. Dr. Selahiddin Öğülmüş, Doç. Dr. Şakir Çınkır, yardımcı Doç. Dr. Cem Babadoğan, yardımcı Doç. Dr.Ömay Çokluk, yardımcı Doç. Dr. Tuncay Ayas araştırma görevlileri Gökhan Atik ve Birsen Şahan, liselerde akran zorbalığını araştırdı.

ŞİDDET GÖREN, UYGULUYOR

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu'nca da (TÜBİTAK) desteklenen toplam 12 ekonomik bölgeden alınan geniş bir örneklem grubuna sahip araştırma, alanında ilk olma özelliğine sahip. Araştırma, farklı bölgelerdeki 12 ilden 12'si genel, 12'si Anadolu, 12'si endüstri meslek, 12'si kız meslek ve 11'i imam-hatip lisesi olmak üzere 59 liseden toplam 9 bin 564 öğrenciyle yapıldı. Öğrencilerin yüzde 29'u 9, yüzde 27'si 10, yüzde 27'si 11 ve yüzde 16'sı 12. sınıf öğrencilerinden oluştu.

Öğrenci ve öğretmenlerle yüz yüze görüşülerek yapılan araştırmadan çarpıcı sonuçlar çıktı. Buna göre öğrencilerin 60.9'u haftada en az bir defa ve hemen hemen her gün şiddet görüyor. Bugün Gazetesinden Nesrullah Sonay'ın haberinde verilen bilgilerde; yüzde 28'i yılda, dönemde ve ayda en az bir defa şiddet görürken şiddet görmeyen öğrencilerin oranı yüzde 10'da kaldı. Bulgular, şiddet görenin aynı zamanda şiddet uyguladığını da gözler önüne serdi. Öğrencilerin 50'si hemen hemen her gün, yüzde 34'ü yılda, dönemde ve ayda en az bir defa şiddet uyguluyor. Yüzde 16'sı ise şiddete hiç bulaşmıyor.

YÜZDE 20 CİNSEL ŞİDDET

Öğrencilerin karşılaştığı şiddet türleri yüzde 26 fiziksel, yüzde 13'ü dışlanma, yüzde 35'i eşyalara zarar verme ve yüzde 20'i de cinsel şiddet şeklinde sıralandı. Uygulanan şiddet türlerinin başında yüzde 29'la alay etme geliyor. Diğer yandan yüzde 18.3'ü fiziksel, yüzde 13.6'sı dışlama, yüzde 6.7'si eşyalarına zarar ve yüzde 12.1 de cinsel olmak üzere akranlarına şiddet uyguluyor. Şiddet uygulayıcısı olarak 12. sınıflar ön plana çıkıyor.

KIZLAR DAHA SAKİN

Cinsiyete göre şiddet oranlarına bakıldığında kız ve erkek öğrenciler arasında anlamlı farklar bulundu. Kız öğrencilerin ortalaması erkeklere göre anlamlı bir şekilde düşük çıktı. Araştırmada en çok şiddetin yaşandığı okul türü olarak endüstrimeslek lisesi başı çekerken en az şiddetin yaşandığı okullar ise kızmeslek liseleri ile imam hatip liseleri oldu.

BAŞARISIZLIĞI TETİKLİYOR

Okulların öğrenciler için en güvenli yer olması gerektiğine vurgu yapan Pişkin, normal şartlarda okul ve şiddetin bir arada olmaması gerektiğini söyledi. Pişkin, "Çünküşiddet görençocukokula gitmeyi sevmez, dolayısıyla devamsızlık yapar. Devamsızlık beraberinde başarısızlığı getiriyor. Ayrıca bu durum çocukların psikolojisini etkiliyor. Gördüğü şiddetin sıklığı ve yoğunluğuna paralel olarak çocuk depresyona girebiliyor. Pek çok araştırmada da görülüyor ki şiddet, çocukların sosyal, kişilik, psikolojik ve akademik gelişimini olumsuz etkiliyor" diye konuştu.

KARAKTER EĞİTİMİ YOK

Doç. Dr. Pişkin, "Buna rağmen şiddet olgusu Türkiye'de çok yaygın. İstatistikler ciddiye alınmalı. Amerika'da 1950'li yıllarda okullardaki en büyük disiplin suçu sakız çiğnemek ve söz hakkı almadan konuşmaktı. Bugün ise bunların yerini silah ve uyuşturucu aldı. Yaptıkları özeleştiride 'biz karakter eğitimini ihmal ettik sadece akademik gelişimi önemsedik. Bu nedenle bu hale geldik' diyor. Bizde de durum Amerika'nın dünü ve bugününden farksız. Biz de düzgün adama değer vermiyoruz. Daha çok akademik başarı elde edene değer veriyoruz. Düzgün ve efendi bir kişiliğe sahip olan öğrenciyi önemsemiyoruz. Bunların şiddetin tek nedeni olmasa da en önemli nedenleri diyebiliriz" dedi.

Oranlar çok yüksek

2009 yılında başlanan ve yakın bir zamanda TÜBİTAK'a sunulan projenin yöneticisi Doç. Dr. Metin Pişkin sonuçlardan yola çıkarak dikkat çekici saptamalarda bulundu. Türkiye'de yaklaşık 15 milyon öğrencinin eğitim aldığını belirten Pişkin, "Şiddet görenlerin oranı yüzde 10 bile olsa bu 1 buçuk milyon insanın sıkıntı yaşadığını gösterir. Bu, şiddetin ciddi sayılabilecek ve önemsenecek bir oranda olduğunu ortaya koyuyor" dedi.

Suça eğilimleri var

Doç. Dr. Metin Pişkin, velilerin kendi çocukları şiddet gördüğünde ertesi gün okula gidip onları sahiplendiğini ama kendi çocukları bir başkasına şiddet uyguladığında bunu yeteri kadar ciddiye almadığını kaydetti. Velinin 'dayak yeme ama at' şeklinde bir düşünceye sahip olduğunu ifade eden Pişkin, "Oysa yurtdışında yapılan araştırmalar şunu gösteriyor, 'okul yıllarında başka öğrencilere şiddet uygulayan öğrenciler okul bittikten sonra daha büyük suçlar işlemeye devam ediyor. Normal bir öğrenciden 4 kat daha fazla hapse girme ihtimali oluyor” dedi.

Dini değerler engelliyor

Doç. Dr. Metin Pişkin, "Okul türleri içinde özel liseler yok. Endüstri meslek liseleri erkek, kız meslek liseleri kız ağırlıklı. Şiddeti en fazla uygulayan ve görenler erkekler oluyor. Dolayısıyla endüstri meslek liselerinde şiddetin fazla, kız meslek liselerinde az olması mantıklı. Diğer taraftan imam hatip liselerinde şiddetin az olmasını dini değerlere bağlayabiliriz" diye konuştu.