Bozdun işte…

Bu ayın 23’ünde üniversiteye girişte ilk basamak olan Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) yapılacak. Türk eğitim sisteminin en büyük problemlerinden birisi de üniversiteye giriş sınavlarıdır. Son yıllarda skandalsız bir sınav geçmedi. Soruların çalınması, yanlış puan hesaplamaları, şifreli cevap anahtarları artık yadırganmıyor. Neresinden tutsak elimizde kalan, artık yama tutmayan bu sistemi nasıl bu hale geldi bir bakalım.

1960'lı yıllara kadar lise mezunlarının sayısı üniversitelerdeki kontenjanlardan daha az olduğu için üniversiteler başvuran öğrencileri sınavsız olarak kabul ediyordu. Zamanla lise mezunlarının sayısı ile birlikte üniversiteye başvurular daartınca üniversitelerdeki kontenjanlar ilk defa yetersiz kalmaya başladı. Bu nedenle fakülteler sınavla öğrenci seçme uygulamasına geçti.

22 Kasım 1974’te Üniversitelerarası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi kurularak üniversiteye girişte merkezi sınav uygulamasına ilk kez 1974 yılında başlandı. Sınavla birlikte adaylardan tercih listeleri de alındı. Adaylar aldıkları puana göre tercih listelerindeki bir bölüme yerleştirilmeye başlandı.1974 ve 1975 yıllarında aynı günde iki oturum halinde yapılan yerleştirme sınavı değiştirilerek 1976’dan itibaren aynı günde tek oturum olarak uygulandı.

1981’de ise nisan ayında Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) ve Haziran ayında Öğrenci Yerleştirme Sınavı (ÖYS) olmak üzere iki basamaklı sınav sistemine geçildi. Bir sene sonra, 1982’de Ortaöğretim Başarı Puanı hesaplanarak sınav puanına eklenmeye başlandı.

1987 yılı ile birlikte belli alanlarda tercih yapan adayların, o alanlarla ilgili testleri cevaplamasına ve alanı dışındaki testleri cevaplamamasına imkân sağlandı.

1999’da sisteme bir kez daha müdahale edildi ve Öğrenci Yerleştirme Sınavı (ÖYS) kaldırılıp, Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) adıyla tek basamaklı sınav uygulandı. Aynı zamanda Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanı (AOBP) hesaplanarak mezun oldukları alanlarda tercih yapanlar için yüksek, alanı dışında tercih yapanlar için düşük katsayı uygulamasına geçildi. 2003 yılına gelindiğindeyse uygulanan katsayılarda değişikliğe gidildi.

2006’da sistemde değil ama soru içeriğinde değişiklikler yapıldı. Soruların bir kısmı ÖSS tipinde nispeten kolay sorulardan oluşturulurken bir kısmı da tüm müfredat göz önünde bulundurularak hazırlandı.

2010 yılında ise 1999’da vazgeçilen sisteme geri dönülerek tekrar iki basamaklı sisteme geçildi. 11 sene önceki sistemden tek fark sınavların ismiydi. İlk basamağın adı Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS), ikinci basamağın adı Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS) oldu.

2011’de YGS sınavında üzerinde sınava girecek adayın adı, soyadı, kimlik numarası ve fotoğrafı olan kişiye özel kitapçık uygulamasına geçildi. Şifreli cevap anahtarı skandalından sonra 2011’deki LYS sınavında bu uygulamadan da vazgeçildi.

2011’den bu yana köklü bir değişiklik olmadı ama yine bir değişiklik için çalışmalar yapılıyor. Şu anda üzerinde çalışılan sistemde 2015 yılından itibaren 2. basamak olan LYS sınavı kaldırılıyor. Adaylara 2 ay aralıklarla toplam 5 sınav uygulanacak ve öğrenci en yüksek notu aldığı sınav ile üniversite başvurusunu yapabilecek.

Anne-babalar hassas eşyalardan çocuklarını uzak tutmak ya da nazik davranmaları için “oynama bozacaksın” derler. Üniversiteye giriş gibi milyonları ilgilendiren, oldukça hassas bir konuyla da bu kadar oynanırsa elbette bozulur. Şimdiden sınava girecek olan tüm öğrenci arkadaşlarımıza kolaylıklar ve başarılar diliyorum.

Yrd. Doç. Dr. Onur Burak Çelik

Yaşar Üniversitesi

Ekonomi Bölümü